روانشناسی فیزیولوژیک
اگر روانشناسی به عنوان مطالعه رفتار تعریف شود، روانشناسی فیزیولوژیک مطالعه پایه های فیزیولوژیکی رفتار است. تفاوت آن با بسیاری از رشته های علوم اعصاب، مطالعه سیستم عصبی، در تاکید بر رفتار است. هدف روانشناس فیزیولوژیک درک چگونگی عملکرد مغز برای کنترل رفتارهای آموخته شده و آموخته نشده و همچنین امیدها، رویاها، احساسات و فرآیندهای شناختی ما است.
این رویکرد دیدگاهی بسیار تجربی (مبتنی بر مشاهده) به علوم رفتاری دارد و از این ایده سرچشمه می گیرد که هوشیاری انسان چیزی بیش از نتیجه نهایی فعالیت سیستم عصبی نیست. دانشمندان این رشته تمایل دارند از این دیدگاه حمایت کنند که شما از خود و محیط اطراف خود آگاه هستید، تنها به این دلیل که سیگنال های عصبی که در بدن و مغز شما به سرعت در حال حرکت هستند، شما را آگاه می کنند.
برای محققین این حوزه فرایندهای ذهنی صرفا یک پدیده فیزیولوژیکی است. چه باور داشته باشید یا نه، روانشناسی فیزیولوژیک یک رویکرد بسیار مبتنی برجسم برای یادگیری در مورد نحوه عملکرد مغز و سیستم عصبی بر رفتار ما است.
تعریف روانشناسی فیزیولوژیکی
روانشناسی فیزیولوژیک به عنوان عصب شناسی رفتاری نیز شناخته می شود. طبق تعریف، روانشناسی فیزیولوژیک مطالعه عملکردهای عصبی انسان است که با رفتار و ادراک مرتبط هستند.
در این شاخه از روانشناسی از تکنیک های مدرن مانند تصویربرداری رزونانس مغناطیسی و عملکردی (fMRI)، مطالعات بر روی حیوانات و همچنین انسان ها استفاده می شود. با دستکاری مغز در آزمایشهای کنترل شده یا مطالعه آسیبهای ناشی از حوادث طبیعی، دانشمندان میتوانند همبستگیهای عصبی را که بر احساسات، حافظه و رفتار تأثیر میگذارند، آشکار کنند.
این حوزه در واقع در مورد مکانیسم های فیزیکی درون بدن انسان است که بر فرآیندهای ذهنی تأثیر می گذارد. مطالعه زیست روانشناسی درک درستی از مکانیسمهای فیزیولوژیکی، چگونگی تاثیر آنها بر بدن و رفتارهای آسیب شناختی خاصی که با زندگی ما تداخل دارند را به ارمغان می آورد.
نمونه ای از این کار می تواند شناخت عملکرد سلول های مغز در رابطه با داروسازی روانی باشد. به دست آوردن اطلاعاتی که از زیربنای آسیب شناسی زیست شناسی باشد، هم به عنوان ابزاری برای آموزش و هم به عنوان راهی برای درک تنظیمات واقعی رواندرمانی بسیار مفید است.
هدف اصلی مطالعه علوم اعصاب رفتاری، پیوند دادن فرآیندها و مشکلات روانشناختی با شکل فیزیکی واقعی بدن انسان است. در نتیجه توانایی تمایز بین آن دسته از مسائلی را که از نظر فیزیکی نرمال هستند و مواردی که در راستای یک اختلال علائم جسمی نقش دارند، افزایش می یابد. همچنین مواردی وجود دارد که هیچ توضیح فیزیکی برای یک اختلال روانی وجود نداشته باشد. به این ترتیب دانش به دست آمده از روانشناسی فیزیولوژیکی می تواند به مراجع کمک کند تا بهترین راه را برای درمان انتخاب کند.
یک روانشناس فیزیولوژیک چه کاری انجام می دهد ؟
روانشناسان فیزیولوژیک از طیف وسیعی از تکنیک ها برای انجام تحقیقات و کمک به افراد مبتلا به آسیب های مغزی استفاده می کنند.
پیشرفتهای تکنولوژیک برای ماشینهایی که به ما امکان میدهند مغز را ببینیم، مانند MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) و اسکن PET (توموگرافی انتشار پوزیترون) میتوانند برای تجسم فعالیت عملکردی و ساختارهای فیزیکی مغز استفاده شوند. فرد مبتلا به آسیب مغزی می تواند از MRI برای تشخیص اینکه کدام بخش از مغز آسیب دیده است، بهره مند شود. سپس روانشناس فیزیولوژیک تأثیر مربوطه را بر رفتار فرد تعیین می کند.
روانشناسان فیزیولوژیک تحقیقاتی را بر روی افرادی انجام می دهند که تحت عمل جراحی برای سایر بیماری ها مانند صرع و سرطان هستند. آنها تحقیقاتی را با مصاحبه با بیماران جراحی مغز آگاهانه انجام می دهند در حالی که بخش های مختلف مغز برای یادگیری در مورد عملکرد مغز تحریک می شوند. این رویکرد به دلیل عدم وجود پایانه های عصبی در داخل مغز امکان پذیر است، بنابراین بیماران احساس درد نمی کنند. با این حال، MRI وسیله ای دقیق تر و کمتر تهاجمی برای به دست آوردن داده ها برای تحقیق است.
روانشناسان فیزیولوژیک ممکن است تحقیقات حیوانی را نیز انجام دهند که یک موضوع اخلاقی بحث برانگیز است.
این عمل با مخالفت گروه های حامی حقوق حیوانات و دیگران مواجه شده است. محققان حیوانات از دستورالعملهای اخلاقی برای مراقبت و درمان حیوانات پیروی میکنند و یافتههای تحقیقاتی برای بسیاری از افراد مفید است، با این حال آزمودنیهای حیوانی رنجهایی را متحمل میشوند.
آزمایشات انجام شده روی حیوانات توسط روانشناسان فیزیولوژیک اطلاعاتی در مورد اختلالاتی از جمله بیماری پارکینسون، سکته مغزی، اسکیزوفرنی، بی اشتهایی و اختلالات اضطرابی به دست آورده است.
چرا به روانشناسان فیزیولوژیک نیاز داریم؟
ما به روانشناسان فیزیولوژیک نیاز داریم تا به ما در درک رابطه بین مغز و بقیه بدن کمک کنند. روانشناسان فیزیولوژیک به ما در درک ذهن و خودآگاهی کمک می کنند. آنها نقش انتخاب طبیعی را در تکامل رفتار انسان و حیوان بررسی میکنند و سعی میکنند دریابند که مردم چگونه اطلاعات را دریافت میکنند، چگونه فکر میکنند و چگونه افکار را به حافظه میسپارند.
روانشناسان فیزیولوژیک به رابطه بین تعاملات و هوشیاری نگاه می کنند، آنها برای کمک به افرادی که آسیب مغزی دارند، تحقیقاتی را انجام می دهند و روی روش هایی آزمایش می کنند که براساس آنها داروها بر آگاهی تأثیر می گذارند.
یافته های تحقیقاتی روانشناسان فیزیولوژیکی پیامدهای گسترده ای برای آموزش و یادگیری، کمک به بهبودی افراد از آسیب های مغزی، و یافتن درمان هایی برای کمک به افراد مبتلا به اختلالات عصبی مانند افسردگی شیدایی، چاقی، مشکلات سوء مصرف مواد، اسکیزوفرنی، اختلالات اضطرابی، بی اشتهایی عصبی و پارکینسون دارد.
نتایج مطالعات آنها همچنین می تواند برای ایجاد درمان برای افراد مبتلا به بیماری های روان تنی، وسواس و اجبار، افسردگی و فوبیا استفاده شود.
محل کار روانشناسان فیزیولوژیک کجاست؟
بسیاری از روانشناسان فیزیولوژیک در دانشگاه ها استخدام می شوند، جایی که آنها تحقیق می کنند و به دانشجویان آموزش می دهند. این تحقیقات ممکن است بر اساس مطالعات حیوانی باشد و نتایج مطالعه ممکن است پیامدهایی برای درمان افراد مبتلا به اختلالاتی مانند زوال عقل داشته باشد.
سایر روانشناسان فیزیولوژیک توسط آزمایشگاه های تحقیقاتی خصوصی، شرکت های داروسازی یا توسط دولت استخدام می شوند. آنها داده هایی را که از آزمایشات به دست می آورند تجزیه و تحلیل می کنند تا پاسخ سوالات روانشناسی انسان را بیابند. نتایج تحقیقات ممکن است در یک مجله دانشگاهی مانند Pharmacology یا Journal of Neuroscience منتشر شود. روانشناسان فیزیولوژیک در این سمت ها ملزم به داشتن مدرک دکترا و همچنین چندین سال سابقه فوق دکتری زیر نظر یک محقق مجرب می باشند.
برای تبدیل شدن به یک روانشناس فیزیولوژیک چه مدرکی لازم است؟
مانند سایر روانشناسان، روانشناسان فیزیولوژیک ملزم به اخذ مدرک دکترا و تکمیل فلوشیپ فوق دکترا هستند. مدرک دکترای روانشناسی (phd) مدرکی تحقیقاتی است که نیاز به پایان نامه ای بر اساس تحقیقات اصلی و بررسی جامع دارد. بورسیه تحصیلی یک تا دو ساله برای دوره ابتدایی استادی مورد نیاز است.
داشتن مدرک لیسانس شرط لازم برای پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد است. روانشناسان فیزیولوژیکی مشتاق معمولاً در روانشناسی یا حوزه موضوعی مرتبط مانند شیمی یا زیست شناسی تحصیل می کنند.
دروس اضافی در آمار، روانشناسی زیستی و روش های تحقیق توصیه می شود. دوره دکتری تخصصی برنامه ای شامل دو تا سه سال کار درسی پیشرفته و دو تا چهار سال تحقیق قبل از نوشتنرساله نیاز دارند. دانش جویان دروس روش تحقیق و آمار را نیز می گذرانند. حیطه اصلی این مشتاقان علم تحقیق و پژوهش می باشد.در صورت نیاز به ملاقات یک دکتر روانشناس در تهران از اطلاعات تماس موجود در انتهای همین صفحه استفاده فرمائید.