ادراک خود قوی
ادراک خود یا باورهای متفاوتی که در مورد خود داریم، تأثیر قدرتمندی بر انواع فعالیتهایی که انجام میدهیم دارد. بر میزان تلاشی که برای یک فعالیت صرف میکنیم. و همچنین بر احتمال اینکه در آینده دوباره در آن فعالیت شرکت کنیم تاثیر دارد.
بعد از مطالعه مقاله در صورتی که به مراجه به روانشناس نیاز داشتید می توانید از صفحه اصلی سایت نوبت خود را رزرو بگیرید.
درک اینکه چگونه ادراک خود بر نتایج رفتاری تأثیر می گذارد و در نهایت به رشد سالم نوجوان کمک می کند، هدف دیرینه محققان بوده است. متأسفانه، دانش مربوط به موضوعات مربوط به ادراک خود مملو از ناهماهنگی و سردرگمی در مورد تعریف و اندازهگیری سازهها (مفاهیم بنیادی) است. هدف این مقاله بازگشایی و مرور جنبههای مختلف ادراکات خود، و چگونگی ارتباط آنها با نتایج رشد است. این درک به ما امکان می دهد تا مداخلات و برنامه های آموزشی را برای مداخله درمانی بهتر پیش ببریم.
نظریه ادراک خود
در زندگی روزمره، افراد اعمال و رفتار دیگران را مشاهده می کنند. افراد بر اساس آنچه مشاهده می کنند، نسبت به دیگران استنباط هایی تشکیل می دهند. وقتی مردم می بینند که شخص دیگری در یک موقعیت خاص چگونه عمل می کند، اغلب این رفتار را به ویژگی ها و باورهای فرد نسبت می دهند. به عنوان مثال، اگر فردی را در پارک ببینید که در حال بازیافت یک بطری پلاستیکی آب به جای انداختن آن در زباله است، ممکن است استنباط کنید که آن فرد نگران محیط زیست است. به همین ترتیب، اگر شاهد باشید که یک کودک مدرسه ای به معلمش اخم می کند، ممکن است استنباط کنید که او از معلم ناراحت یا عصبانی است.
جالب اینجاست که گاهی اوقات افراد رفتار خود را نیز مشاهده می کنند، همان طور که یک فرد خارجی ممکن است این کار را انجام دهد، و بر اساس رفتار خود استنباط های مشابهی در مورد نگرش های خود انجام می دهند.
بر اساس تئوری ادراک از خود، زمانی که افراد از نگرش های خود مطمئن نیستند، یکی از راه های استنباط آن ها مشاهده رفتار خود است. داریل بم نظریه ادراک خود را در سال 1967 مطرح کرد. او استدلال کرد که مردم گاهی اوقات رفتار خود را به همان شکلی که رفتار دیگران را تجزیه و تحلیل می کنند، ارزیابی می کنند.
تئوری ادراک خود در آن زمان
او چیزی را پیشنهاد می کرد که با طرز تفکر و رفتار مردم مخالف بود. برای مثال، اکثر مردم موافقند که شخصی که خود را علاقه مند به دوچرخه سواری در جاده می داند، ممکن است در نتیجه این علاقه، تجهیزات دوچرخه سواری بخرد و دوچرخه سواری طولانی داشته باشد. یعنی نگرش ها و ادراک فرد از خود بر رفتار او تأثیر می گذارد.
با این حال، بم این رابطه را معکوس کرد و پیشنهاد کرد که این امکان نیز وجود دارد که مردم نگرش ها و علایق خود را درک کنند زیرا آنها بر اساس رفتار خود استنباط کرده اند. بنابراین، این فرد میتواند استنباط کند که بر اساس سفرهای مکرر دوچرخهسواری در جاده های زیبا و هزینههای مختلف برای یک دوچرخه، علاقهمند به دوچرخهسواری است.
تئوری ادراک خود برای احساسات
تئوری ادراک خود توضیح مشابهی را برای احساسات ارائه می دهد. پیشنهاد می کند که افراد با مشاهده بدن و رفتارشان احساسات خود را استنباط کنند. به عبارت دیگر، عواطف و سایر احساسات افراد از اعمالی مانند حالات چهره، حالتها، سطح برانگیختگی و رفتارها ناشی میشوند. به این ترتیب، احساسات پیامدهای رفتار هستند تا برعکس. مردم عصبانی هستند زیرا اخم می کنند و خوشحال هستند زیرا لبخند می زنند – این اثر ادارک خود است.
هر کسی ممکن است نتیجه ادراک خود را تجربه کرده باشد. برای لحظه ای تصور کنید که روز بدی را سپری کردهاید. چند چیز اشتباه پیش رفته است و شما بسیار عصبانی و بداخلاق هستید. با این حال، شما برنامه ریزی های قبلی برای ملاقات با تعدادی از دوستان برای یک اجتماع اجتماعی کوچک در آن شب انجام داده اید. وقتی وارد میشوید، لبخند میزنید و رفتار گرم و مؤدبانه ای نشان میدهید. وقتی دیگران در جمع با «سلام، اوضاع چطور پیش میرود؟» از شما استقبال میکنند. شما با “خوب، چطوری؟” پاسخ می دهید.
اخم کردن و حفظ خشم در یک مهمانی با دوستان چالش برانگیز است. بنابراین، در عوض لبخند می زنید و در واقع وانمود می کنید که خوشحال هستید. برای بسیاری از ما، احساسات اولیه ما از تحریک پذیری پس از لبخند زدن و نشان دادن رفتار “شاد” تغییر می یابد. رفتار ما نگرش ما را تغییر می دهد.
تأثیر نحوه راه رفتن بر احساس
حتی نحوه راه رفتن افراد می تواند بر احساس آنها تأثیر بگذارد. این تمرین را با خودتان تست کنید. وقتی بلند میشوید، در اتاق به جلو و عقب بروید، شانههایتان را خمیده و چشمانتان به زمین نگاه میکند، چه احساسی دارید؟ به طور مشابه، تصور کنید که در تمام طول روز خمیده نشسته اید، وقتی مردم با شما صحبت می کنند آه می کشید و با صدای بسیار آهسته صحبت می کنید. احتمالاً کمی احساس افسردگی پیدا می کنید. اکنون سعی کنید در اتاق قدم بزنید و گام های بلندی بردارید. بازوهای خود را بالا ببرید و لبخند بزنید. این رفتارهای متفاوت می تواند تجربه عاطفی متفاوتی را ایجاد کند.
پشتیبانی تحقیقات از نظریه ادراک خود
پس از ارائه نظریه ادراک خود، مطالعات متعددی انجام شده است که از فرضیه بم حمایت کرده است. همانطور که تئوری ادراک خود تبئین کرد، تحقیقات نشان داد افرادی که وادار می شوند طوری رفتار کنند که انگار چیزی را مانند شادی احساس می کنند، گزارش می دهند که واقعاً آن را احساس می کنند. حتی زمانی که از چگونگی بروز احساسات خود بی اطلاع هستند. این تأثیر برای طیف گسترده ای از احساسات و حتی با تنوع گسترده تری از رفتارها نشان داده شده است.
یک مثال پژوهشی
در یک مطالعه ساده برای نشان دادن اینکه آیا حالت چهره بر پاسخهای عاطفی تأثیر میگذارد طراحی شد. پدیدهای که ارتباط نزدیکی با ادراک خود دارد. روانشناسان بررسی کردند که آیا حالات چهره بر واکنشهای هیجانی افراد به ویدئو طنز تأثیر میگذارد یا خیر. برای دستکاری حالات صورت یا فعالیت صورت، از آزمودنیها خواسته شد که به یکی از این دو روش، خودکار را در دهان خود نگه دارند: (1) بین دندانهایشان با لبهای باز برای تسهیل ماهیچههایی که معمولاً با لبخند مرتبط هستند. یا (2) بدون بازنمایی حالت لبخند.
وظیفه شرکت کنندگان این بود که یک سری ویدئو را ببینند و به آنها امتیاز دهند. برای درجه خنده دار بودنشان همانطور که تئوری ادراک خود پیش بینی می کند، روانشناسان دریافتند کسانی که خودکار را بین دندان های خود نگه داشته اند (توسعه لبخند) سطوح بالاتری از شوخ طبعی را بر اساس ویدئوها گزارش کردند. محققان به این نتیجه رسیدند که خندهدار بودن ویدئوها به تولید عملکرد ماهیچهای مرتبط با لبخند بستگی دارد.
اهمیت این نظریه
تئوری ادراک خود نشان میدهد وقتی آگاهی درونی افراد از نگرشها یا احساساتشان ضعیف یا مبهم است، میتوانند خود را همانند یک ناظر بیرونی ببینند. درنتیجه می توان برای استنباط حالات درونی افراد بر نشانهها یا رفتارهای بیرونی تکیه کرد. ممکن است بتوانید با مثال های زیر ارتباط برقرار کنید: «این دومین ساندویچ من است. حدس میزنم بیشتر از چیزی که فکر میکردم گرسنه بودم» یا «تمام روز ناخنهایم را میجویدم. چیزی جدی باید اذیتم کرده باشد».
در هر دو مورد، نگرش ها یا احساسات از رفتار استنتاج می شوند. بنابراین، حتی اگر افراد عموماً خودآگاه باشند، نمیتوانند همیشه در مورد اینکه چرا چنین احساسی دارند، دقیق باشند. اثر ادراک خود به افراد اجازه میدهد تا نشانه های مهمی را از محیط بیرونی خود جمعآوری کنند و از آنها برای درک نگرشها یا احساساتی که در درون خود تجربه میکنند استفاده کنند.
پیامدهای نظریه ادراک خود
اثر ادراک خود نیز ممکن است زمانی که نگرش ها و رفتارها ناسازگار هستند یا زمانی که تغییر رفتار مورد نظر است، کاربرد مهمی داشته باشد. به عنوان مثال، درمانگرانی که با افراد معتاد به الکل کار می کنند گزارش داده اند که اصول تئوری ادراک خود به ایجاد تغییر کمک می کند. افرادی که شروع به مشاهده آگاهانه مقدار نوشیدنی خود می کنند ممکن است از رفتار خود استنباط کنند که مضطرب هستند و سپس کاری غیر از نوشیدن در مورد آن انجام دهند. به طور مشابه، تغییر رفتار ممکن است افراد را از نگرش درونی خود در مورد نوشیدن آگاه کند.
برای مثال، افرادی که قصد خود را در مورد نوشیدن با صدای بلند بیان می کنند، ممکن است نگرش خود را در مورد نوشیدن از شنیدن صحبت های خود استنتاج کنند. به عبارت دیگر، رفتار گفتن به دیگران «من میخواهم نوشیدنیام را کم کنم» ممکن است به افراد این امکان را بدهد که این نگرش یا آگاهی درونی را استنباط کنند که نوشیدن آنها مشکلاتی را برای خود یا دیگران ایجاد کرده است. در مجموع، بهترین روانشناس تهران یا سایر شهرها نظریه ادراک خود را در طیف گسترده ای از رواندرمانی ها و رفتار درمانی ها با مفاهیم بسیار جالب و مهم به کار می برد.
