بی اشتهایی عصبی

اگر از اختلال خوردن بی اشتهایی عصبی یا همان آنورکسیا نروزا رنج می برید، تصویری مخدوش از بدن خود دارید. یکی از ویژگی های بی اشتهایی این است که شما احساس می کنید (بیش از حد) چاق هستید، اما اغلب دچار کمبود وزن هستید. شما به شدت از افزایش وزن می ترسید و بنابراین در مورد کاهش وزن وسواس دارید. بی اشتهایی عصبی می تواند عواقب جدی برای بدن شما داشته باشد و در نهایت حتی می تواند بقاء شما را به خطر بیاندازد.

2 نوع بی اشتهایی وجود دارد: نوع محدود کننده و نوع پاکسازی. در نوع محدود کننده بی اشتهایی، تاکید بر کنترل وزن با کم خوردن و ورزش زیاد است.

نوع پاکسازی به نوع مختلط نیز معروف است. مراجعینی که در این دسته قرار می گیرند خیلی کم غذا می خورند و همچنین از ملین ها یا استفراغ برای خلاص شدن از شر غذای خورده شده استفاده می کنند. اغلب اوقات پرخوری در این نوع از اختلال مشاهده می شود. وجه مشترک نوع محدود کننده و نوع پاکسازی، وزن بسیار کم بدن است.

بی اشتهایی عصبی می تواند افراد را به طور متفاوتی تحت تاثیر قرار دهد. اما در اغلب اوقات با درمان مناسب، بهبودی امکان پذیر است.

در برخی موارد، یک فرد ممکن است مقدار قابل توجهی از وزن خود را از دست بدهد و علائم بی اشتهایی را نشان دهد، اما وزن بدن یا شاخص توده بدنی (BMI) بسیار پایینی نداشته باشد. محققان به این موضوع به عنوان بی اشتهایی عصبی غیر معمول اشاره می کنند.

بی اشتهایی در زنان و مردان

بی اشتهایی عصبی اغلب در سال های نوجوانی یا اوایل بزرگسالی فرد ظاهر می شود، اما گاهی اوقات می تواند در سال های پیش از نوجوانی یا بعد از آن نیز شروع شود.

مردم اغلب به بی اشتهایی عصبی در ارتباط با افرادی که زن هستند فکر می کنند، اما می تواند افراد از هر جنس یا جنسیتی را تحت تاثیر قرار دهد. برخی منابع گزارش کردند که خطر اختلالات خوردن ممکن است در بین افراد تراجنسیتی بیشتر باشد.

آمارها نشان می دهد که تعداد زنان مبتلا به بی اشتهایی از مردان مبتلا به این اختلال به نسبت 10 به 1 بیشتر است. دلیل این امر این است که مردان اغلب به دلیل این باور اشتباه که بر آنها تأثیر نمی گذارد، تشخیص دیرتر دریافت می کنند.

علائم

علائم و نشانه های فیزیکی بی اشتهایی عصبی مرتبط با گرسنگی است. بی اشتهایی همچنین شامل مشکلات عاطفی و رفتاری می شود که درک غیر واقعی از وزن بدن و ترس بسیار شدید از افزایش وزن یا چاق شدن را نشان می دهند.

ممکن است تشخیص علائم و نشانه‌ها دشوار باشد. زیرا وزن کم بدن برای هر فرد متفاوت است. برخی افراد سالم ممکن است بسیار لاغر به نظر نرسند. همچنین، افراد مبتلا به بی اشتهایی، عادات غذایی یا مشکلات جسمی خود را پنهان می کنند.

علائم فیزیکی

علائم و نشانه های فیزیکی بی اشتهایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

کاهش شدید وزن یا عدم افزایش وزن مورد انتظار رشد

پوست نازک

شمارش غیر طبیعی خون

خستگی

بیخوابی

سرگیجه یا غش

کبود شدن انگشتان دست

موهایی که نازک می شوند، می شکنند یا می ریزند

موهای نرم و کرکی که بدن را پوشانده است

عدم قاعدگی

یبوست و درد شکم

پوست خشک یا مایل به زرد

عدم تحمل سرما

ریتم قلب نامنظم

فشار خون پایین

کم آبی بدن

تورم بازوها یا پاها

دندان های فرسوده و پینه روی انگشتان ناشی از استفراغ القایی

علائم عاطفی و رفتاری

علائم رفتاری بی اشتهایی ممکن است شامل تلاش برای کاهش وزن با موارد زیر باشد:

محدودیت شدید دریافت غذا از طریق رژیم غذایی یا روزه داری

ورزش بیش از حد

پرخوری و استفراغ خودساخته برای خلاص شدن از غذا، که ممکن است شامل استفاده از ملین‌ها، تنقیه، مکمل های رژیمی یا محصولات گیاهی باشد.

علائم و نشانه های احساسی و رفتاری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اشتغال به غذا، که گاهی شامل پختن غذاهای مفصل برای دیگران اما نخوردن آنها می شود

حذف مکرر وعده های غذایی یا امتناع از خوردن

انکار گرسنگی یا بهانه آوردن برای نخوردن

خوردن فقط چند غذای “ایمن” خاص، معمولاً غذاهای کم چربی و کالری

اتخاذ یک وعده غذایی سفت و سخت یا آداب غذا خوردن، مانند تف کردن غذا بعد از جویدن

عدم تمایل به غذا خوردن در جمع

دروغ گفتن در مورد اینکه چقدر غذا خورده است

ترس از افزایش وزن که ممکن است شامل وزن کردن یا اندازه گیری مکرر بدن باشد

بررسی مکرر در آینه برای عیوب درک شده

شکایت از چاق بودن یا داشتن قسمت هایی از بدن که چاق هستند

پوشیدن لباس های خاص

عاطفه تخت (عدم احساسات)

کناره گیری اجتماعی

تحریک پذیری

بیخوابی

کاهش علاقه به رابطه جنسی

عوامل بیولوژیکی و ژنتیکی

همچنین ممکن است برخی افراد شانس بیشتری برای ابتلا به بی اشتهایی عصبی داشته باشند اگر:

یکی از بستگان نزدیک به اختلال مشابهی مبتلا بوده است

سابقه خانوادگی افسردگی یا سایر مشکلات سلامت روان وجود داشته باشد

دیابت نوع 1

مطالعات خانوادگی نشان داده ‌اند که بی‌اشتهایی عصبی خانوادگی است و مطالعات دوقلوها نیز نشان داده‌ که عوامل ژنتیکی افزایشی به تجمع خانوادگی این اختلال کمک می‌کنند.

با این حال آنورکسیا یک اختلال پیچیده ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. بر این اساس، برای روانشناس و محقق مهم است که نقش ژنتیک و همچنین عوامل اجتماعی، روانی و خانوادگی را در درک خطر ابتلا به آن ادغام کنند.

عوارض

بی اشتهایی می تواند عوارض متعددی داشته باشد. در شدیدترین حالت ممکن است کشنده باشد. مرگ ممکن است به طور ناگهانی رخ دهد – حتی زمانی که فردی به شدت کم وزن نباشد. این وضعیت ممکن است ناشی از ریتم غیرطبیعی قلب (آریتمی) یا عدم تعادل الکترولیت ها باشد – مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم که تعادل مایعات را در بدن شما حفظ می کنند.

سایر عوارض بی اشتهایی عبارتند از:

کم خونی

مشکلات قلبی، مانند افتادگی دریچه میترال، ریتم غیر طبیعی قلب یا نارسایی قلبی

از دست دادن استخوان (پوکی استخوان)، افزایش خطر شکستگی

از دست دادن عضله

در زنان، عدم وجود پریود

در مردان، تستوسترون کاهش یافته است

مشکلات گوارشی، مانند یبوست، نفخ یا حالت تهوع

ناهنجاری های الکترولیت، مانند پایین بودن پتاسیم، سدیم و کلرید خون

مشکلات کلیوی

اگر فرد مبتلا به بی اشتهایی به شدت دچار سوءتغذیه شود، همه اعضای بدن از جمله مغز، قلب و کلیه ها ممکن است آسیب ببینند. این آسیب ممکن است به طور کامل قابل برگشت نباشد، حتی زمانی که بی اشتهایی تحت کنترل باشد.

علاوه بر انبوه عوارض جسمی، افراد مبتلا به بی اشتهایی معمولاً دارای سایر اختلالات سلامت روان نیز هستند. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

اختلالات خلقی

اختلالات شخصیت

اختلال وسواس

سوء مصرف الکل و مواد

آسیب به خود، افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی

پیشگیری

هیچ راه منفرد تضمینی برای جلوگیری از بی اشتهایی عصبی وجود ندارد. این اختلال معمولا در خانواده هایی مشاهده می شود که افسرگی یا وسواس وجود داشته است. بنابراین ریشه یابی مشکلات و نادیده نگرفتن آنها در خانواده بهترین راه پیشگیری به حساب می آید. در صورت نیاز می توانید از مشاوره خانواده نیز کمک بگیرید.

اگر متوجه شدید که یکی از اعضای خانواده یا دوستی اعتماد به نفس پایین، عادات شدید رژیم غذایی و نارضایتی از ظاهر دارد، در مورد این مسائل با او صحبت کنید. اگرچه ممکن است نتوانید از ایجاد یک اختلال خوردن جلوگیری کنید، اما می توانید به او کمک کنید تا با مراجعه به موقع به یک دکتر روانشناس خوب در تهران یا سایر شهرها از آسیب های احتمالی پیشگیری کند.