تفاوت در عملکرد مغز
جنسیت عصبی (neurosexism): یک افسانه که مغز مردان و زنان متفاوت است؟ تاریخچه تحقیقات تفاوت جنسیتی، مملو از تفسیر نادرست، سوگیری در انتشار، قدرت آماری ضعیف، کنترل های ناکافی درباره تفاوت در عملکرد مغز زن و مرد است. این شکار تفاوتهای مغزی «در طول اعصار با تمام تکنیکهایی که علم میتوانست به کار گیرد، به شدت دنبال شده است». و در سه دهه گذشته، از زمانی که تحقیقات MRI به این بحث پیوست، به حد نهایت خود رسیده است. بعد از مطالعه این مقاله در صورت نیاز می توانید نوبت خود را از روانشناس دکتر رامین علوی دریافت کنید.
شکار تمایزات زن و مرد در داخل جمجمه درسی است در کارکرد تحقیقاتی بد. ” لیز الیوت”
جنسیت عصبی
با این حال، همانطور که مطالعات نشان می دهد، یافته های قطعی در مورد تفاوت های مغزی مرتبط با جنسیت محقق نشده است. فراتر از «پنج اونس گمشده» مغز زنان – که از قرن نوزدهم مورد تحسین قرار گرفته است – دانشمندان علوم اعصاب مدرن هیچ تفاوت قاطع و تعیین کننده طبقه بندی بین مغز مردان و زنان را شناسایی نکرده اند. همچنین یک مطالعه کوچک در سال 1995 در ژورنال Nature اعلام کرد، پردازش زبان در مغز زنان به طور مساوی در سراسر نیمکره ها پخش نمی شود.
تاریخچه تعصب جنسیتی
دنیای جنسیتی است که مغز جنسیتی را مطرح می کند. متأسفانه در سال 1895 یک روانشناس به نام گوستاو لوبون با استفاده ابزارهای سنجش خود اعلام کرد که زنان “نماینده اشکال تکامل پست تر انسان هستند”. او تا سال 2017 با وبلاگ نویسی درباره «دلایل بیولوژیکی» کمبود زنان در نقشهای فنی و رهبری به پایان کار خود رسید.
تلاش برای اثبات کاستی زنان اخیراً به دنبال اثبات «مکمل بودن» مرد و زن رفته است. بنابراین، این روند ادامه دارد. بر این اساس، زنان واقعاً کمتر از مردان باهوش نیستند، فقط به گونهای «متفاوت» هستند که اتفاقاً با آموزههای فعلی و وضعیت موجود نقشهای جنسیتی همخوانی دارد. بنابراین گفته می شود که مغز زنان برای همدلی و شهود طراحی شده است، در حالی که مغز مردان برای تعقل و عمل بهینه شده است.
اینگونه بود که محققان دانشگاه پنسیلوانیا در فیلادلفیا یک مطالعه MRI بسیار تبلیغ شده در سال 2014 را هدایت کردند. در این مطالعه تصویری از مغز مردان و زنان را بر مبنای اتصالات نورونی به تصویر کشیده شد. نتایج نشان دادند در زنان ارتباطات عصبی بیشتر بین نیمکره ها است. در مردان ارتباطات عصبی بیشتر درون نیمکره ها است. با این حال، معیارهای خروج از مطالعه شامل تصویربرداری هایی شده بود که اعتبار مطالعه را ضعیف می کردند.
تفاوت های جنسیتی در آناتومی مغز
در حالی که شباهت های زیادی بین زن و مرد وجود دارد، جنسیت می تواند تفاوت هایی در رابطه با سلامت و رفتارهای مرتبط ایجاد کند. به عنوان مثال، زنان بیشتر برای درمان افسردگی اقدام می کنند. مردان بیشتر به برخی از بیماری های عصبی رشدی مانند اختلال طیف اوتیسم مبتلا می شوند. مطالعات همچنین تفاوت های جنسیتی را در برخی وظایف شناختی، مانند توانایی تشخیص چهره، نشان داده اند. اما آنچه زمینه ساز این تفاوت ها است به طور کامل درک نشده است.
محققان تفاوت های جنسیتی را در حجم مناطق خاصی از مغز در حیوانات مشاهده کرده اند. برخی از مطالعات نشان می دهد که این تفاوت های آناتومیک تا حد زیادی به دلیل تأثیرات هورمون های جنسی بر رشد مغز است. تحقیقات جدیدتر نشان میدهد که فعالیت یا «بیان» ژنها روی کروموزومهای جنسی در شکلدهی به این تفاوتهای آناتومیکی نقش دارد. هر سلول در بدن شما حامل یک جفت کروموزوم جنسی از جمله سلول های مغز شماست. زنان دارای دو کروموزوم X و مردان دارای یک X و یک کروموزوم Y هستند.
همه چیز درباره اندازه
اگرچه فرضیاتی وجود دارد که مغز مردان 10 درصد بزرگتر از مغز زنان است، اما تأثیری بر هوش ندارد. با وجود تفاوت در اندازه، مغز مردان و زنان بیشتر شبیه به هم هستند تا متفاوت. یکی از مناطقی که در آن تفاوت دارند، لوبول تحتانی- جداری است که در مردان بزرگتر است. این قسمت از مغز با مسائل ریاضی، تخمین زمان و قضاوت سرعت مرتبط است. حوزه دیگری که قبلاً مورد بحث قرار گرفته بود، هیپوکامپ بود که با حافظه مرتبط است، اما مطالعات اخیر هیچ تفاوتی در هیپوکامپ بین جنسیت ها پیدا نکرده است.
ماده خاکستری اهمیت دارد
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد زنان ماده خاکستری بیشتری در مغز خود دارند. ماده خاکستری حاوی سلول هایی است که به بدن ما کمک می کند اطلاعات را در مغز پردازش کند و در مناطقی از مغز قرار دارد که با کنترل ماهیچه ها و ادراک حسی درگیر هستند. یک خبر بد برای مادران باردار وجود دارد. ماده خاکستری در دوران بارداری کاهش می یابد، که به توضیح «مغز بارداری» کمک می کند. با این حال، مشخص شده است که زنان بیشتر از ماده سفید استفاده می کنند که مراکز پردازش را به هم متصل می کند، در حالی که مردان از ماده خاکستری بیشتری استفاده می کنند. این میتواند توضیح دهد که چرا مردان در پروژههای متمرکز بر وظیفه برتری دارند، در حالی که زنان بیشتر در زبان و چندوظیفه برتری دارند.
شیمی مغز
در مطالعاتی که ارتباطات درون مغز را مورد بررسی قرار میدهد، مشخص شده است که زنان تمایل به داشتن ارتباطات قویتری در کنار هم دارند، که میتواند به تفکر شهودی، تجزیه و تحلیل و نتیجهگیری بهتر منجر شود. از سوی دیگر، مردان تمایل دارند ارتباطات قوی تری داشته باشند، که می تواند منجر به افزایش ادراک و مهارت های حرکتی قوی تر شود. مطالعات اخیر همچنین نشان داده است که مخچه، که از نظر تاریخی تنها در هماهنگی حرکت نقش دارد، ممکن است بین جنسها کمی متفاوت باشد و در واقع بر رفتار و تفکر نیز تأثیر بگذارد.
مردان و زنان علاوه بر الگوهای پردازش مغز، شیمی مغز متفاوتی دارند. در حالی که هر دو مواد شیمیایی عصبی یکسانی را پردازش می کنند، آنها را متفاوت پردازش می کنند. به عنوان مثال، سروتونین (که با افسردگی مرتبط است) در زنان کمی متفاوت است. این می تواند توضیح دهد که چرا زنان بیشتر مستعد ابتلا به اضطراب و افسردگی هستند.
هورمون ها
هورمون های استروئیدی اثرات متعددی بر رشد مغز و همچنین حفظ هموستاز در طول بزرگسالی دارند. گیرنده های استروژن در هیپوتالاموس، غده هیپوفیز، هیپوکامپ و قشر پیشانی یافت می شوند. که نشان می دهد استروژن نیز در رشد مغز نقش دارد. گیرنده های هورمونی غدد جنسی نیز در هسته های پایه جلویی مغز یافت شده اند.
استروژن و مغز زنان
استرادیول بر عملکرد شناختی تأثیر می گذارد. به ویژه با تقویت یادگیری و حافظه به شیوه ای که حساس به دوز می باشد. استروژن بیش از حد می تواند اثرات منفی با تضعیف عملکرد وظایف آموخته شده داشته باشد. همچنین می تواند مانع از انجام وظایف حافظه شود. این میتواند منجر به عملکرد ضعیفتر در وظایفی مربوطه شود.
اواریکتومی، جراحی های القای یائسگی، یا یائسگی طبیعی باعث نوسان و کاهش سطح استروژن در زنان می شود. این به نوبه خود می تواند “اثرات” پپتیدهای شبه افیونی درون زا را کاهش دهد. پپتیدهای اپیوئیدی نقش مهمی در احساسات و انگیزه دارند. محتوای β-اندورفین (β-EP)، یک پپتید شبه افیونی درون زا، پس از برداشتن تخمدان در موش های صحرایی ماده در هیپوتالاموس، هیپوکامپ و غده هیپوفیز کاهش می یابد. چنین تغییری در سطوح β-EP میتواند علت نوسانات خلقی، اختلالات رفتاری و گرگرفتگی در زنان یائسه باشد.
پروژسترون و مغز زن و مرد
پروژسترون یک هورمون استروئیدی است که در مغز مردان و زنان سنتز می شود. و شامل ویژگی هایی است که در هسته شیمیایی هر دو هورمون استروژن و آندروژن یافت می شود. به عنوان یک هورمون جنسی زنانه، پروژسترون در زنان بیشتر از مردان است. در طول چرخه قاعدگی، پروژسترون درست پس از مرحله تخمک گذاری افزایش می یابد تا جذب هورمون هایی مانند اکسی توسین را مهار کند. در مردان، افزایش پروژسترون با افکار منفی مرتبط است.
تستوسترون و مغز مرد
هورمون جنسی تستوسترون یک هورمون آندروژنی یا مردانه است که در هر دو مردان و زنان به ترتیب با سرعت حدود 14000 میکروگرم در روز و 600 میکروگرم در روز، سنتز می شود. تستوسترون اثرات ساختاری بر مغز در حال رشد اعمال میکند. اثرات تستسترون می تواند بر پایه گیرنده های استروژن و به دنبال تبدیل آن به استروژن توسط آنزیم آروماتاز در مغز تغییر یابد. در نهایت بررسی این هورمون ها تفاوت در عملکرد مغز زن و مرد را بسیار جزئی نشان دادند.