اختلال خواب REM
در خواب طبیعی دارای دو حالت متمایز وجود دارد. خواب غیر سریع چشم (NREM) و خواب با حرکت سریع چشم (REM). خواب NREM به سه مرحله تقسیم می شود. در طول خواب REM، حرکات سریع چشم رخ می دهد، تنفس یکنواخت می شود، فشار خون بالا می رود و تون عضلانی از دست می رود. اما مغز بسیار فعال است و فعالیت الکتریکی آن شبیه به هنگام بیداری است. اختلال خواب REM می تواند با رویا دیدن همراه است. خواب با حرکت سریع چشم 20 تا 25 درصد از دوره خواب را تشکیل می دهد.
در یک فرد مبتلا به اختلال خواب REM، بر حرکتی که به طور معمول در طول خواب REM اتفاق می‌افتد، ناقص است یا وجود ندارد. درنتیجه فرد اجازه میابد رویاهای خود را «اجرا کند». این وضعیت با نمایش رویاهایی که واضح، شدید و خشن هستند مشخص می شود. رفتارهای رویاپردازی شامل صحبت کردن، فریاد زدن، مشت زدن، لگد زدن، نشستن، پریدن از روی تخت، تکان دادن بازو و گرفتن است. شکل حاد ممکن است در طول ترک الکل یا داروهای آرام بخش- خواب آور رخ دهد.
فرد ممکن است در طول حمله بیدار شود یا به طور خود به خود از خواب بیدار شود و خوابی را که مطابق با فعالیت بدنی است به وضوح به یاد بیاورد.
برای رزرو نوبت روانشناس دکتر رامین علوی از اطلاعات تماس انتهای همین صفحه استفاده فرمائید.
خواب REM
خواب با حرکات سریع چشم (REM) اولین بار در سال 1953 توسط یکی از محققین خواب، دکتر ناتانیل کلیتمن، در تحقیقات خود در مورد خواب توصیف شد. چند دهه بعد، ما هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری در مورد ماهیت این مرحله از خواب داریم.
نگرانی هایی وجود دارد که محرومیت از خواب REM ممکن است تأثیرات مهمی بر سلامت داشته باشد. این ممکن است در شرایط خواب ناکافی، استفاده از داروهای ضد افسردگی و اختلالات خواب همزمان رخ دهد.
عملکردهای مهم خواب REM
به نظر می رسد تحقیقات از این ایده حمایت می کند که خواب REM نقش مهمی در عملکرد روزانه دارد. ممکن است به یادگیری و تثبیت حافظه کمک کند. اگرچه این تحقیق قطعی نیست. به طور خاص، ممکن است به شما کمک کند تا یک مهارت جدید را بیاموزید.
نمونه ای از این حافظه رویه ای می تواند یادگیری دوچرخه سواری باشد. این نوع یادگیری با حافظه رویدادی یا معنایی، مانند حفظ فهرستی از لغات واژگان، تفاوت دارد.
فراتر از نقش آن در حافظه رویه ای، این فرضیه وجود دارد که خواب REM ممکن است در حل مسئله نیز نقش داشته باشد. ممکن است ارتباطات منحصربه فردی در مغز ایجاد شود که امکان انجام اکتشافات جدید را فراهم کند.
رویاهای واضح خواب REM اغلب مانند فیلمی در حال باز شدن تجربه می شوند که در آن فرد خوابیده بازیگر داستان است. وقتی محتوای رویا آزاردهنده باشد، ممکن است کابوس ایجاد شود.
اختلالات خلقی مانند اضطراب و افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) ممکن است روی تجربه رویاها تأثیر بگذارد. اگر خواب REM یک عملکرد حیاتی را انجام دهد، اختلال در آن ممکن است نگران کننده باشد.
رشد سیستم عصبی مرکزی (CNS)
خواب REM ممکن است برای رشد مغز به ویژه در نوزادان مهم باشد. برخی تحقیقات نشان می دهد که این مرحله خواب مسئول تحریک عصبی لازم برای ایجاد ارتباطات عصبی بالغ است.
این یافته‌ها ممکن است به توضیح اینکه چرا نوزادان هر شب به سطوح بالاتری از خواب REM نیاز دارند یا کاهش تعداد دقیقه‌های خواب REM با افزایش سن کمک کند.
علل اختلال خواب REM
علت دقیق این اختلال ناشناخته است. اما ممکن است همراه با وضعیت های عصبی دژنراتیو مانند بیماری پارکینسون، آتروفی چند سیستمی (سندرم Shy-Drager) و زوال عقل منتشر رخ دهد. در 55 درصد از افراد، علت ناشناخته است. در 45 درصد با ترک با مصرف الکل یا قرص های خواب‌آور، آرامش بخش، داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای (مانند ایمی پرامین)، استفاده از مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (مانند فلوکستین، سرترالین یا پاروکستین) یا انواع دیگر داروهای ضد افسردگی (میرتازاپین) مرتبط است.
اختلال خواب REM اغلب چندین سال قبل از ایجاد این بیماری های عصبی رخ می دهد. در یک مطالعه جدید، 38 درصد از افرادی که مبتلا به این اختلال تشخیص داده شده بودند، به طور متوسط 12 تا 13 سال پس از شروع علائم، به بیماری پارکینسون مبتلا شدند. همچنین اختلال خواب REM در 69 درصد از مبتلایان به بیماری پارکینسون و آتروفی چند سیستمی دیده می شود. رابطه بین این اختلال و بیماری پارکینسون پیچیده است. همه افراد مبتلا به این اختلال به بیماری پارکینسون مبتلا نمی شوند.
تشخیص اختلال خواب با حرکت سریع چشم
هنگام تلاش برای تشخیص این اختلال خواب، معاینه عصبی اغلب طبیعی است. با این حال، علائم و نشانه های بیماری پارکینسون، مانند لرزش دست در حالت استراحت، کندی حرکت، و سفتی عضلانی که ممکن است نشان دهنده یک مشکل عصبی زمینه ای باشد، باید در نظر گرفته شود.
در اختلال رفتاری خواب REM، به جای اینکه فلج موقت طبیعی دست و پا (آتونیا) را در طول خواب REM تجربه کنید، به صورت فیزیکی رویاهای خود را اجرا می کنید.
شروع می تواند تدریجی یا ناگهانی باشد و ممکن است گاهی اوقات یا چندین بار در شب اتفاق بیفتد. این اختلال اغلب با گذشت زمان بدتر می شود.
علائم اختلال خواب REM ممکن است شامل موارد زیر باشد.
حرکاتی مانند لگد زدن، مشت زدن، تکان دادن بازو یا پریدن از تخت، در پاسخ به رویاهای پر عمل یا خشونت آمیز، مانند تعقیب شدن یا دفاع از خود در برابر حمله
صداهایی مانند صحبت کردن، خنده، فریاد زدن، فریادهای عاطفی یا حتی فحش دادن
اگر در طول اپیزود از خواب بیدار شوید، می توانید رویا را به خاطر بیاورید
عوامل خطر ساز
عوامل مرتبط با ایجاد اختلال خواب REM عبارتند از:
مذکر بودن و سن بالای 50 سال – با این حال، اکنون زنان بیشتری با این اختلال تشخیص داده می شوند، به ویژه در سنین زیر 50 سال. همچنین بزرگسالان جوان و کودکان در ارتباط با نارکولپسی، مصرف داروهای ضد افسردگی یا تومورهای مغزی ممکن است به این اختلال مبتلا شوند.
داشتن نوع خاصی از اختلالات عصبی. مانند بیماری پارکینسون، آتروفی سیستم چندگانه، سکته مغزی یا دمانس.
ابتلا به نارکولپسی. یک اختلال خواب مزمن که با خواب آلودگی شدید در طول روز مشخص می شود.
مصرف برخی داروها. به ویژه داروهای ضد افسردگی جدیدتر، یا استفاده یا ترک مواد مخدر یا الکل.
شواهد اخیر نشان می دهد که ممکن است چندین عامل خطر ساز محیطی یا شخصی خاص برای اختلال خواب REM وجود داشته باشد. از جمله قرار گرفتن در معرض استرس های مداوم، سیگار کشیدن یا آسیب قبلی به سر.
عواقب کمبود خواب REM
کمبود خواب REM با موارد زیر مرتبط است.
کاهش مهارت‌های مقابله‌ای. تحقیق مورد اعتماد نشان داد حیواناتی که از خواب REM محروم هستند، در مکانیسم‌های مقابله و واکنش‌های دفاعی در موقعیت‌های تهدیدآمیز ناهنجاری‌هایی نشان می‌دهند.
میگرن. نداشتن خواب REM کافی با میگرن مرتبط است.
اضافه وزن. یک مطالعه دانشگاه پیتسبورگ نشان داد که زمان خواب کوتاه یا کاهش خواب REM با اضافه وزن در کودکان و نوجوانان مرتبط است.
نحوه بهبود خواب REM
راه های مختلفی برای افزایش خواب REM و NREM وجود دارد تا از مزایای خواب خوب شبانه بهره مند شوید. نکات زیر ممکن است به بهبود خواب REM کمک کند.
یک برنامه روتین قبل از خواب ایجاد کنید
پیروی از یک روال قبل از خواب هر شب، بدن و ذهن را برای خواب آماده می کند. یک روال منظم قبل از خواب ممکن است به حداکثر رساندن مدت زمان خواب کمک کند و به طور بالقوه تعداد فازهای خواب REM تجربه شده را افزایش دهد.
کاهش بیداری شبانه
صداهای بلند، دمای گرم و نورهای روشن می توانند خواب را مختل کنند. برای شرایط خواب مطلوب، تلفن همراه و سایر منابع سر و صدا را خاموش کنید و منابع نور را از اتاق خواب حذف کنید. دما را متعادل نگه دارید.
به اندازه کافی خوابیدن
یک فرد بالغ سالم به 7 تا 9 ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارد. خواب کمتر از این میزان، تعداد فازهای خواب REM تجربه شده را کاهش می دهد.
قبل از خواب از الکل خودداری کنید
از آنجایی که مصرف متوسط تا زیاد الکل قبل از خواب می تواند تعداد فازهای خواب REM تجربه شده را کاهش دهد، توصیه می شود از مصرف الکل در ساعات قبل از خواب خودداری کنید.
اگر در مورد اثرات اختلال خواب REM نگران هستید، با بهترین روانشناس تهران یا شهر خود خود تماس بگیرید. آموزش در مورد خطرات احتمالی شما و در صورت نیاز، مطالعه تشخیصی خواب ممکن است مفید باشد. تحقیقات بیشتری برای روشن شدن این اثرات بالقوه مورد نیاز است، اما بهینه سازی خواب همیشه به شما کمک می کند تا بهترین احساس را داشته باشید.
