هوش هیجانی
هوش هیجانی توانایی تشخیص و پاسخ دهی به احساسات خود و سایرین است. به این ترتیب دو توانایی خودآگاهی و همدلی شکل می گیرند. بازنگری احساسات و تمیز دادن آنها بوسیله هوش هیجانی انجام می شود. ایده آن اولین بار در سال 1985 مطرح شد. وقتی افرادی بررسی شدند که هوش عمومی بالای داشتند اما زندگی اجتماعی و عاطفی آنها سازگارانه نبود، این ایده مطرح شد. پژوهش های متعددی از آن زمان درباره هوش هیجانی شکل گرفت. یک نتیجه خوب این بود که برخلاف هوش شناختی، می توان هوش هیجانی را با آموزش ارتقاء داد. در کل هوش هیجانی به تفاوت افراد در شناخت و کنترل احساسات توجه دارد. افراد دارای ظرفیت های متفاوتی در این هوش هستند. هوش هیجانی در برخی متوسط و در برخی بالا است. این ظرفیت هم غریزی و هم متاثر از تربیت است.
هوش هیجانی منجر به پردازش موثر اطلاعاتی می شود
هوش هیجانی منجر به پردازش موثر اطلاعاتی می شود که بار هیجانی دارند. این پردازش مناسب منجر به افزایش توانایی در حل مسئله می شود. حتی برخی از پژوهش ها نشان دادند که هوش هیجانی بهتر از هوش شناختی می تواند پیشرفت تحصیلی را پیش بینی کند. همچنین مشکلات رفتاری و بین فردی در افرا دارای هوش هیجانی بالا کمتر گزارش شده است. افراد دارای هوش هیجانی بالا در کل سازگار بهتری دارند. EI به شما کمک می کند تا روابط معنی داری ایجاد کنید. با استفاده از این هوش بین تمایل و رفتار شما یک میانجی گر هوشمند واقع می شود. بعد از مطالعه این مقاله اگر نیاز به ویزیت روانشناس داشنید از صفحه اصلی سایت استفاده فرمائید.
تقویت هوش هیجانی
هوش هیجانی باعث بهبود عملکرد در محیط خانواده و نیز کار می شود. بنابراین افراد تمایل دارند هوش هیجانی بالای داشته باشند. سن و نحوه کارکرد شما تاثیری در بهبود EI ندارد. شما می توانید به اسانی و با پیگیری هوش هیجانی خود را افزایش دهید. آشنایی با این هوش منجر به قبول مسئولیت احساسات می شود. این مهمترین مرحله است. چراکه متوجه شدید که احساسات از درون شما منشاء می گیرند. همچنین فهمیدید این قابلیت قابل افزایش است. بنابراین هدف یادگیری تشخیص و پاسخ دهی به احساسات خود و دیگران است. به عبارتی فرایند خودکار هیجانی می تواند هوشیارانه تر شود. برای دست یابی به این هدف به راهکارهای زیر توجه کنید.
خود آگاهی
قبل از تغییر در یک قابلیت ابتدا باید از آن آگاه شد. پس مهم است که در وهله اول مشاهده گری دقیق باشید. سعی کنید احساسات و هیجانات خود را واقع بینانه ارزیابی کنید. برای این موضوع نسبت به ضعف ها و نقات قوت خود پذیرش داشته باشید. خود آگاهی شامل فهمیدن خود است. این فهم در سه سطح رخ می دهد. اول، کاری که انجام می دهید. دوم، احساسی که تجربه می کنید. سوم، احساساتی که با موقعیت تناسب کمتری دارند.
خود تنظیمی
افرادی که احساسات را معادل واقعیت در نظر می گیرند سعی در کنترل آنها دارند. کنترل احساسات سازگارانه نیست بلکه پاسخ دهی به آنها مورد توجه است. احساسات علائمی هستند که به شما می گویند به چه چیزی توجه کنید. سپس این شما هستید که تصمیم می گیرد که توجه خود را چگونه جهت دهی کنید. احساس خوب یا بد وجود ندارد بلکه پاسخ خوب یا بد به احساسات سازگارانه است.
به خود انگیزه دهید
اهداف شخصی را براساس توانایی خود انتخاب کنید. به توانایی های خود نگاه واقع بینانه ای داشته باشید. اگر اهداف دست یافتنی باشند برای عبور از موانع احتمالی نیز راه حل پیدا می کنید. اهداف بزرگ انگیزه بیشتری ایجاد می کنند اما موانع آنها نیز جدی تر خواهد بود. مثبت اندیش باشید اما حس واقعیت سنجی خود را نی به همراه داشته باشید.
همدلی
توانایی تشخیص احساسات سایرین همدلی نام دارد. هر فردی ترس ها، شادی ها و نگرانی های خود را دارد. در کنار اینکه به صحبت طرف مقابل گوش می دهید سعی کنید پیام احساسی او را نیز تشخیص دهید. به این منظور قبل از اظهار نظر و قضاوت عجولانه درست به او گوش دهید.
اجزاء تشکیل دهنده هوش هیجانی
این اجزاء به طور کل به دو دسته عومل درونی و بیرونی تقسیم می شوند. با بهبود هریک از این اجزاء احساس شایستگی فرد نیز افزایش میابد. چراکه هدف افزایش این نوع از هوش در نهایت انطباق و سازگاری بهتر است. در این شرایط احتمال دستیابی به اهداف نیز افزایش میابد. درنتیجه همانطور که گفته شد احساس شایستگی فراخوانده خواهد شد.
خود آگاهی
- هوشیاری نسبت به احساسات
- خود ارزیابی دقیق
- اعتماد به نفس
همدلی
- توانایی فهم دیگران
- جهت گیری مناسب
- تعادل بین تاثیر پذیری و تاثیرگذاری
خود تنظیمی
- کنترل داشتن روی خود
- اعتماد پذیری
- وجدان گرایی
- انطباق بالا
- خلاقیت
انگیزه
- تمایل به پیشرفت
- تعهد
- آغازگر بودن در فعالیت ها
- مثبت اندیشی
مهارت های اجتماعی
- تعامل داشتن
- مهارت حل تعارض
- مدیریت خشم
- گوش دادن موثر
- توانایی کار در گروه و همکاری
سایر تمرین های موثر
- احساسات خود را انعکاس دهید
- درباره دیدگاه های طرف مقابل کنجکاو باشید
- مشاهده گر دقیقی باشید
- قل از صحبت کردن یک مکث کوتاه کنید و فکر کنید
- به دلائل رفتار طرف مقابل اهمیت دهید
- وقتی مورد انتقاد قرار می گیرید واکنشی رفتار نکنید. بلکه از خود بپرسید “چه چیزی می توانید یاد بگیرید؟”
- تماس چشمی برقرار کنید تا احساسات طرف مقابل خود را بهتر متوجه شوید
- برای دست یابی به حداکثر توانایی خود در هوش هیجانی، تمرین کنید
سلامت روان
مطالعات روانشناسی بین EI و سلامت روان ارتباط مستقیمی پیدا کردند. پژوهش ها ارتباط EI را با سازگاری هیجانی و رضایت از زندگی نشان دادند. افراد که به لحاظ هیجان ها نظم بیشتری دارند از سلامت عمومی بیشتری برخوردارند. چراکه آنها می دانند در هر موقعیت چه احساساتی را ابراز یا تجربه کنند. تنظیم هیجانی اگر نادرست انجام شود فرد احساست شدیدی را تجربه می کند. اگر این احساسات منفی باشند ممکن است راه های اشتباهی برای تسکین انتخاب شود. درنتیجه سوء مصرف مواد یا الکل ممکن است اتفاق بیافتد.
برخی پژوهش ها، هوش هیجانی پائین را مرتبط با سوء مصرف مواد مخدر و الکل گزارش کردند. یافته های اخیر نشان دند که یکی از عوامل تاثرگذار بر اعتیاد به اینترنت، هوش هیجانی پائین است. بالا بودن هوش هیجانی منجر به سطوح پائین خشم، ترس، غم، حسادت و شرم می شود. بهتر است برای بهبود هوش هیجانی به روانشناس یا مشاوره خانواده مراجعه کنید.
هوش هیجانی در ورزش
تعداد زیادی پژوهش در این زمینه به مطالعه ورزشکاران اختصاص ییافته است. نتایج نشان داده که ورزشکاران موفق از EI بالاتری برخورداز هستند. هیجان بخش تفکیک ناپذیر تجربیات رقابتی است. هیجان ها بر ادراک، تفکر و رفتار تاثیرگذارند. در ورزش های رقابتی با سطح بالایی از برانگیختگی روبرو هستیم. در این شرایط تصمیم گیری ها گاهی در کسری از ثانیه صورت می گیرند. تمرکز بهینه برای تصمیم گیری ضرورت دارد. برخی احساسات مثل استرس و اضطراب در تمرکز و تصمیم گیری اختلال ایجا می گنند. ورزش های رقابتی استرس و اضطراب بالایی با خود به همراه دارند. همچنین در ین رقابت ارتباط های بین فردی مشخصی نیز در جریان هستند. هوش هیجانی بالا همراه با تعادل هیجانی و نیز کار تیمی موثر است. با مراجعه به دکتر وانشناس در تهران یا در صورت سکونت در سایر شهرها با استفاده از مشاوره آنلاین روانشناسی می توانید به افزایش هوش هیجانی خود کمک کنید.
2 دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید
سلا دکتر جان سوالی داشتم که گفتم شاید شما بتونید جوابشو بدین :
چرا تقویت هوش هیجانی به وجود یک مربی نیاز دارد؟
سلام با مطالعه پیگیر هم تقویت هوش هیجانی امکان پذیر است.