درمان به روش aba
درمان به روش aba یا تحلیل رفتار کاربردی، درمانی مبتنی بر علم یادگیری و رفتار است.
تحلیل رفتار به ما کمک می کند تا بفهمیم:
رفتار چگونه شکل می گیرد.
چگونه رفتار تحت تأثیر محیط قرار می گیرد.
یادگیری چگونه صورت می گیرد.
درمان به روش ABA درک ما از نحوه عملکرد رفتار را در موقعیت های واقعی افزایش می دهد. در روانشناسی هدف افزایش رفتارهای مفید و کاهش رفتارهایی است که مضر هستند یا بر یادگیری تأثیر می گذارند. ممکن است به یک روانشناس نیاز داشته باشید. برای دریافت نوبت از دکتر رامین علوی نژاد از طریق اطلاعات تماس مندرج در انتهای همین صفحه می توانید اقدام بفرمائید.
برنامه های درمانی ABA به موارد زیر کمک کند:
مهارت های زبانی و ارتباطی را افزایش دهید.
توجه، تمرکز، مهارت های اجتماعی، حافظه و تحصیلات را بهبود می بخشد.
رفتارهای مشکل ساز را کاهش می دهد.
روش های تحلیل رفتار ده ها سال است که مورد استفاده و مطالعه قرار گرفته است. آنها به بسیاری از کودکان کمک کرده اند تا مهارتهای مختلفی را کسب کنند. از سبک زندگی سالم تر تا یادگیری یک زبان جدید. روانشناسان از دهه 1960 از ABA برای کمک به کودکان مبتلا به اوتیسم و اختلالات رشدی مرتبط استفاده کرده اند.
درمان ABA چگونه کار می کند؟
تحلیل رفتار کاربردی شامل تکنیک های زیادی برای درک و تغییر رفتار است. درمان به روش ABA یک درمان انعطاف پذیر است:
می تواند برای رفع نیازهای هر فرد منحصر به فرد اختصاصی شود.
قابل ارائه شده در مکان های مختلف از جمله خانه، مدرسه و جامعه می باشد.
مهارت هایی را می آموزد که در زندگی روزمره مفید هستند.
می تواند شامل آموزش یک به یک یا آموزش گروهی باشد.
تقویت مثبت
یکی از راهبردهای اصلی مورد استفاده درمان به روش ABA، تقویت مثبت است.
هنگامی که یک رفتار با چیزی که ارزش دارد (پاداش) دنبال می شود، احتمال بیشتری وجود دارد که فرد آن رفتار را تکرار کند. با گذشت زمان، این امر باعث تغییر رفتار مثبت می شود.
اول، درمانگر یک رفتار هدف را شناسایی می کند. هر بار که فرد با موفقیت از رفتار یا مهارت استفاده می کند، پاداشی دریافت می کند. این پاداش برای فرد معنادار است – مثال ستایش، اسباببازی یا کتاب، تماشای ویدیو، دسترسی به زمین بازی یا مکانهای دیگر.
جوایز مثبت فرد را تشویق می کند تا رفتار را آموخته و تکرار کند. با گذشت زمان این منجر به تغییر رفتار معنادار می شود.
پیشبینی کننده ها، رفتار و پیامدها
درک پیش بینی کننده ها (آنچه قبل از وقوع یک رفتار اتفاق می افتد) و پیامدها (آنچه بعد از رفتار اتفاق می افتد) بخش مهم دیگری از هر برنامه ABA است.
سه مرحله زیر – “A-B-Cs” – به ما در آموزش و درک رفتار کمک می کند:
یک محرک پیش بینی کننده: این همان چیزی است که درست قبل از رفتار هدف رخ می دهد. می تواند شفاهی باشد، مانند دستور یا درخواست. همچنین می تواند فیزیکی باشد، مانند یک اسباب بازی یا شی، یا نور، صدا یا چیز دیگری در محیط. یک پیش بینی کننده ممکن است از محیط، از دیگری یا درونی باشد (مانند یک فکر یا احساس).
رفتار منتج: این پاسخ یا عدم پاسخ فرد به محرک قبلی است. این می تواند یک عمل، یک پاسخ کلامی یا رفتار دیگری باشد.
پیامد: این همان چیزی است که مستقیماً بعد از رفتار می آید. این می تواند شامل تقویت مثبت رفتار مورد نظر یا عدم واکنش برای پاسخ های نادرست / نامناسب باشد.
نگاه کردن به A-B-C به ما کمک می کند تا بفهمیم:
چرا یک رفتار ممکن است رخ دهد.
اینکه چگونه پیامدهای مختلف می تواند بر روی احتمال تکرار رفتار تأثیر بگذارد.
مثال:
پیش بین: معلم در پایان روز میگوید: «وقت آن است که اسباب بازیهای خود را تمیز کنید».
رفتار: دانش آموز فریاد می زند “نه!”
پیامد: معلم اسباب بازیها را برمیدارد و میگوید: «باشه، اسباب بازیها تمام شد».
چگونه ABA می تواند به دانش آموز کمک کند در این شرایط رفتار مناسب تری بیاموزد؟
پیش بین: معلم در پایان روز می گوید “زمان پاکسازی”.
رفتار: به دانش آموز یادآوری می شود که بپرسد، “آیا می توانم 5 دقیقه دیگر وقت داشته باشم؟”
پیامد: معلم می گوید: “البته می توانید 5 دقیقه دیگر وقت داشته باشید!”
با تمرین مداوم، دانش آموز می تواند رفتار نامناسب را با رفتاری که مفیدتر است جایگزین کند. این یک راه ساده تر برای دانش آموز و برطرف سازی نیازهای آنها است!
برنامه ABA شامل چه چیزی است؟
درمان به روش ABA برای اوتیسم “یک اندازه مناسب همه” نیست. نباید این روش را به عنوان فرمول های بدون انعطاف در نظر گرفت. بلکه هر برنامه باید برای پاسخگویی به نیازهای فردی یادگیرنده نوشته شود.
هدف هر برنامه ABA کمک به هر فرد برای کار بر روی مهارت هایی است که به آنها کمک می کند در کوتاه مدت و همچنین در آینده مستقل تر و موفق تر شود.
برنامه ریزی و ارزیابی مستمر
یک تحلیلگر رفتار واجد شرایط و آموزش دیده (BCBA) برنامه را طراحی و به طور مستقیم بر آن نظارت می کند. او برنامه ABA را با توجه به مهارت ها، نیازها، علایق، ترجیحات و موقعیت خانوادگی هر مراجع سفارشی می کند.
او با ارزیابی دقیق مهارت ها و ترجیحات هر فرد شروع می کند. از این روش برای نوشتن اهداف درمانی خاص استفاده خواهند کرد. ترجیحات خانوادگی نیز ممکن است در برنامه درمانی گنجانده شود.
اهداف درمانی بر اساس سن و سطح توانایی فرد مبتلا به ASD نوشته شده می شود. این موارد می توانند شامل مهارت های مختلفی باشند، مانند:
ارتباطات و زبان
مهارتهای اجتماعی
مراقبت از خود
بازی و اوقات فراغت
مهارت های حرکتی
یادگیری و مهارت های تحصیلی
برنامه آموزشی هر یک از این مهارت ها را به مراحل کوچک و مشخص تقسیم می کند. یک دکتر روانشناس در تهران یا سایر شهرها هر مرحله را یکی یکی آموزش می دهد، از ساده (مثلاً تقلید صداهای منفرد) تا پیچیده تر (مثلاً انجام مکالمه).
درمانگران با جمع آوری داده ها در هر جلسه درمانی، پیشرفت را اندازه گیری می کنند. داده ها به آنها کمک می کند تا پیشرفت فرد را به سمت اهداف به طور مداوم نظارت شود.
تحلیلگر رفتار به طور منظم با اعضای خانواده و کارکنان برنامه ملاقات می کند تا اطلاعات مربوط به پیشرفت را بررسی کند. سپس می توانند از قبل برنامه ریزی کنند و برنامه ها و اهداف آموزشی را در صورت نیاز تنظیم کنند. برای دریافت مشاوره خانواده از اطلاعات تماس در همین سایت استفاده فرمائید.
فنون و فلسفه ABA
مربی از انواع روش های درمانی به روش ABA استفاده می کند. برخی توسط مربی و برخی دیگر توسط فرد مبتلا به اوتیسم هدایت می شوند.
والدین، اعضای خانواده و مراقبین آموزش می بینند تا بتوانند از یادگیری و تمرین مهارت در طول روز حمایت کنند.
فرد مبتلا به اوتیسم هر روز فرصت های زیادی برای یادگیری و تمرین مهارت ها خواهد داشت. این می تواند در هر دو موقعیت برنامه ریزی شده و طبیعی اتفاق بیافتد. به عنوان مثال، شخصی که یاد می گیرد با شنیدن «سلام» به دیگران سلام کند، ممکن است این فرصت را پیدا کند که این مهارت را در کلاس درس با معلم خود (برنامه ریزی شده) و در زمین بازی در زمان استراحت (که به طور طبیعی اتفاق می افتد) تمرین کند.
یادگیرنده برای نشان دادن مهارت های مفید و رفتارهای اجتماعی مناسب، تقویت های مثبت فراوانی دریافت می کند. تاکید بر تعاملات اجتماعی مثبت و یادگیری لذت بخش است.
یادگیرنده برای رفتارهایی که باعث آسیب یا جلوگیری از یادگیری می شود، هیچ گونه تقویتی دریافت نمی کند.
این درمان برای افراد در تمام سنین موثر است. می توان از اوایل کودکی تا بزرگسالی از آن استفاده کرد!
چه کسی خدمات ABA را ارائه می دهد؟
یک تحلیلگر رفتار دارای مجوز (BCBA) خدمات درمانی ABA را در مطب شخصی خود ارائه می دهد. برای تبدیل شدن به یک BCBA، موارد زیر مورد نیاز است:
در روانشناسی یا تحلیل رفتار مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا
قبولی در آزمون گواهینامه ملی
مجوز سازمان نظام برای اشتغال
برنامه های درمانی ABA همچنین شامل رفتاردرمانگران یا تکنسین های رفتاری ثبت شده (RBTs) می شود. این درمانگران توسط BCBA آموزش دیده و تحت نظارت قرار می گیرند. آنها به طور مستقیم با کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم برای تمرین مهارت ها و کار در جهت اهداف فردی نوشته شده توسط BCBA کار می کنند. این موارد بخصوص در مشاوره ازدواج مورد توجه قرار می گیرند.
شواهدی مبنی بر کارکرد ABA چیست؟
درمان به روش ABA توسط انجمن روانشناسی آمریکا به عنوان بهترین روش درمانی مبتنی بر شواهد در نظر گرفته می شود.
“مبتنی بر شواهد” به این معنی است که ABA آزمون های علمی مفید بودن، کیفیت و اثربخشی خود را گذرانده است. درمان ABA شامل بسیاری از تکنیک های مختلف است. همه این تکنیکها بر پیشایندها (آنچه قبل از وقوع یک رفتار اتفاق میافتد) و بر پیامدها (آنچه بعد از رفتار اتفاق میافتد) تمرکز میکنند.
بیش از 20 مطالعه نشان داده اند که درمان با استفاده از اصول ABA نتایج را برای بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم، اما نه همه آنها، بهبود می بخشد. این مطالعات دستاوردهایی را در عملکرد فکری، رشد زبان، مهارت های زندگی روزمره و عملکرد اجتماعی نشان داده اند. مطالعه بزرگسالان با استفاده از اصول ABA، اگرچه تعداد آنها کمتر است، مزایای مشابهی را نشان داده است.