اختلال شخصیت نمایشی چیست؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک تصور ذهنی تحریف شده ای از خود دارند. آنها اغلب اعتماد به نفس خود را بر اساس تأیید دیگران بدست می آورند. این امر نیاز به توجه را بسیار زیاد می کند. به همین دلیل،این افراد ممکن است به کارهای شگفت انگیز، دراماتیک و هیجانی متوسل شوند. زنان بیشتر از مردان به این اختلال تشخیص داده می شوند. این ممکن است به این دلیل باشد که مردان علائم خود را کمتر از زنان گزارش می کنند.

برخی علائم از قیبل حالت تهوع یا اسهال، علائم شبیه آنفولانزا، تحریک پذیری، اضطراب و گریه ممکن است کمتر وجود داشته باشد. “سندرم قطع” توصیف بهتری نسبت به “واکنش ترک” است. واکنش ترک عبارتی است که برای بیماری اعتیاد استفاده می شود. بعد از مطالعه این مقاله اگر نیازه به ویزیت روانشناس پیدا کردید می توانید از صفحه رزرو نوبت از روانشناس استفاده فرمائید.

انسان بوسیله شخصیت با جهان پیرامون خود ارتباط برقرار می کند و آن را درک می کند. اختلال زمانی شکل می گیرد که فرد به طور انعطاف ناپذیر و سازش ناپذیری رفتار کند. و این امر باعث پریشانی بین فردی شود.

الگوهای تفکر و رفتار باید به طور قابل توجهی از هنجارهای فرهنگی خارج شود تا معیارهای تشخیصی اختلال شخصیت را پیدا کند. عبور از انتظارات فرهنگی به صورت آشفتگی در تأثیرپذیری، شناخت (از خود، دیگران یا رویدادها به طور نامناسب)، کنترل تکانه یا عملکرد بین فردی آشکار می شود.

اختلال شخصیت نمایشی چگون توصیف می شود؟

اختلال شخصیت نمایشی نوعی اختلال روانشناختی است که با الگویی از احساسات اغراق آمیز و تلاش برای جلب توجه متمایز می شود. این اختلال در «خوشه B» اختلالات شخصیت قرار دارد. اختلالات شخصیتی خوشه B شامل اختلال شخصیت خودشیفته، اختلال شخصیت مرزی و اختلال شخصیت ضد اجتماعی است. این اختلالات شخصیت معمولاً به صورت هیجانی، تحریک پذیر، نامنظم یا ناپایدار توصیف می شوند. به طور خاص، افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک معمولاً با خصایص زیر توصیف می شوند.

تحریک کنندگی

اغواگری

دلربایی

فریب کاری

تکانشگری

سرزندگی

افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی  در روابط چگونه ظاهر می شوند؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک درصورتی که در مرکز توجه قرار نگیرند ممکن است احساس کمبود یا عدم توجه داشته باشند. این افراد معمولاً سرزنده به نظر می رسند. آنها حضوری پر رنگتر در زندگی جستجو می کنند. آنها ممکن است با اکثر افرادی که ملاقات می کنند پر جنب و جوش، مسحورکننده، بیش از حد اغوا کننده و یا رابطه نامناسب جنسی باشند، حتی اگر از نظر جنسی جذب آنها نشوند.

افرادی دارای اختلال شخصیت هیستریونیک ممکن است احساساتی به سرعت در حال تغییر و کم عمق نشان دهند و دیگران آنها را غیرصمیمانه تصور کنند. ممکن است از ظاهر بدنی یا لباس های آشکار برای جلب توجه به خود استفاده شود. کسانی که دارای اختلال شخصیت هیستریونیک هستند ممکن است به سبک مبهمی صحبت کنند که جزئیات آن کم باشد. بعلاوه، آنها ممکن است از نظر عاطفی بسیار رسا به نظر برسند. حتی دوستان و خانواده را با نمایش عواطف عمومی شرم آور کنند. آنها ممکن است تأثیر پذیر، ساده لوح و به راحتی تحت تأثیر قرار بگیرند. به ویژه توسط افرادی که آنها را تحسین می کنند. علاوه بر این، آنها تمایل دارند روابط را از آنچه معمول است نزدیکتر در نظر بگیرند.

تشخیص علائم اختلال شخصیت نمایشی

در بسیاری از موارد، افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک مهارت های اجتماعی خوبی دارند. با این حال، آنها تمایل به استفاده از این مهارت ها برای دستکاری دیگران دارند تا بتوانند در مرکز توجه قرار گیرند.

فرد مبتلا به این اختلال همچنین ممکن است:

ناراحت باشد مگر اینکه در مرکز توجه قرار بگیرد.

لباس تحریک آمیز بپوشد و یا رفتارهای فریبنده یا معاشقه ای نامناسبی از خود بروز دهد.

احساسات خود را به سرعت تغییر دهید.

بسیار اغراق آمیز رفتار کند، گویی که با احساسات و بیانات اغراق آمیز در مقابل تماشاگران اجرا می کند، اما به نظر می رسد فاقد صداقت است.

بیش از حد نگران ظاهر خود است.

دائماً به دنبال اطمینان یا تأیید طلبی است.

ساده لوح است و به راحتی تحت تأثیر دیگران قرار می گیرد.

نسبت به انتقاد یا عدم پذیرش بیش از حد حساس است.

تحمل کمتری نسبت به ناامیدی دارد و به راحتی از کارهای روزمره خسته می شود.

اغلب پروژه ها را بدون اتمام می گذارد.

دائم از یک رویداد به رویداد دیگر می پرد.

بعد از رفتار فکر می کند.

تصمیمات عجولانه می گیرد.

خودمحور است و بندرت نسبت به دیگران ابراز نگرانی می کند.

در برقراری روابط با مشکل روبرو است. اغلب در روابط با دیگران ساختگی یا کم عمق به نظر می رسد.

برای جلب توجه تهدید یا اقدام به خودکشی می کند.

علت شناسی

در حال حاضر مشخص نیست چه چیزی به صراحت باعث اختلال شخصیت نمایشی می شود. اما احتمالاً اختلالی است که از نظر منشأ چند عاملی است. اختلال شخصیت احتمالاً بر اثر مجموعه ای از عوامل یاد گرفته شده و ارثی ایجاد می شود. یک فرضیه این است که اختلال شخصیت هیستریونیک ممکن است در نتیجه ضربه ای که در دوران کودکی تجربه شده ایجاد می شود. کودکان ممکن است با کنار آمدن با محیط خود از راه هایی که در نهایت منجر به اختلال شخصیت می شود، ضربه خود را تحمل کنند. اختلالات شخصیت در دوران کودکی ممکن است به عنوان سازگاری برای کنار آمدن با یک وضعیت آسیب زا یا یک محیط آسیب زا ایجاد شوند.

همچنین شیوه های فرزندپروری ممکن است بر احتمال ابتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک تأثیر بگذارد. والدینی که فاقد مرز هستند، بیش از حد آسان گیر یا یا دارای تناقض هستند، ممکن است کودکان را مستعد ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی کنند. علاوه بر این، والدینی که خود الگویی برای رفتار جنسی چشمگیر، نامنظم، ناپایدار یا نامناسب باشند، کودکان خود را در معرض خطر ابتلا به این اختلال شخصیت نمایشی قرار می دهند.

از آنجا که اختلال شخصیت هیستریونیک در خانواده ها وجود دارد، برخی از ملاحظات وجود دارد که یک حساسیت ژنتیکی را مطرخ کرده اند.ب رای دریافت نوبت از مشاوره خانواده از طریق همین سایت اقدام فرمائید.

همانند بسیاری از اختلالات روانشناختی، داشتن سابقه خانوادگی اختلال شخصیت، بیماری های روانشناسی یا اختلالات مصرف مواد می توانند از عوامل خطر برای اختلال شخصیت نمایشی باشند.

میزان شیوع اختلال شخصیت نمایشی

تقریباً 9٪ از جمعیت عمومی حداقل یک اختلال شخصیت دارند. شیوع اختلال شخصیت هیستریونیک در جمعیت عمومی حدود 2 تا 3٪ است. اما این امکان وجود دارد که افراد بیش از یک اختلال داشته باشند. زنان چهار برابر بیشتر از مردان دچار اختلال شخصیت هیستریونیک می شوند. با این حال، تحقیقات نشان می دهد که زنان ممکن است بیش از حد با این اختلال در مقایسه با مردان تشخیص داده شوند. زیرا استقبال جنسی از نظر اجتماعی برای زنان کمتر قابل قبول است. بعلاوه، مردان ممکن است کمتر علائم خود را گزارش دهند و بنابراین کمتر تشخیص داده شوند.

فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی معمولاً رفتار خود را طبیعی می دانند و برای شناسایی مشکل در بیرون از خود تلاش می کنند. این کمبود بینش، ممکن است در کم تشخیص دادن این اختلال نقش داشته باشد. اما بعداً در زندگی الگوهای رفتاری به طور قابل توجهی در روابط، کار یا سلامت روابط بین فردی تداخل می کند. در این شرایط فرد ممکن است برای درمان به یک دکتر روانشناس خوب در تهران یا سایر شهرها مراجعه کند. اما بهتر است که قبل از مزمن شدن علائم این اقدام صورت گیرد. اختلال بعد از 18 سالگی قابل تشخیص گذاری است.

درمان اختلال شخصیت نمایشی

درمان انتخابی برای اختلال شخصیت هیستریونیک روان درمانی است. روان درمانی حمایتی یک روش درمانی توصیه شده برای بیماران مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک است. زیرا این روش تشویق کننده، اطمینان بخش و غیر تهدیدآمیز است. روان درمانی حمایتی با هدف کاهش ناراحتی های عاطفی، بهبود عزت نفس و ارتقا مهارت های مقابله ای بیمار انجام می شود.

درمان روانپویشی اختلال شخصیت نمایشی

روان درمانی روان پویشی (که روش درمانی بینش گرا نیز نامیده می شود) یک روش موفقیت آمیز در درمان بیماران مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک است. هدف از این روش درمانی تغییر جنبه ای از شخصیت ناکارآمد بیمار با تلفیق مراحل رشدی است که طی بلوغ عاطفی از دست داده باشد. روان درمانی روان پوییشی با حل تعارضات اساسی و ناخودآگاه به درک بهتر بیمار از خود و رفتارهایشان کمک می کند. بیماران تشویق می شوند که برای ارتقاء ارتباط بهتر با دیگران ، گفتار بیش از حد چشمگیر را با یک عمل یا رفتار سازگارتر جایگزین کنند. از طریق روان درمانی روان پویشی بیماران می آموزند که رفتارهای بیش از حد جنسی، منجر به جلب توجه ناسازگار می شود. آنها روش های جدید و سالم برای ایجاد عزت نفس را کشف می کنند.

درمان های گروهی اختلال شخصیت نمایشی

گروه درمانی و خانواده درمانی معمولاً به عنوان روش خط اول در درمان اختلال شخصیت هیستریونیک توصیه نمی شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک تمایل دارند که در مرکز توجه قرار گیرند، این امر ممکن است باعث منحرف شدن اهداف درمانی در یک گروه شود. علاوه بر این، افراد مبتلا به این اختلال ممکن است احساسات کم عمقی از خود نشان دهند که در آن گروه ها یا اعضای خانواده که همزمان در درمان شرکت می کنند، غیر صادقانه به نظر برسند. بیماران هیستریک ممکن است با درمانگران خود رابطه نامناسب داشته باشند. بنابراین تعیین مرزهای محکم با بیماران امری حیاتی است. رویکردهای قاطعانه ممکن است در به حداقل رساندن تعارضات کمک کند.

دارودرمانی

استاندارد طلایی برای درمان اختلالات شخصیت روان درمانی است. با این حال بیماران مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک ممکن است عمیقاً علامت دار باشند. بیماران ممکن است بی نظمی عاطفی را تجربه کنند، در نتیجه تغییرات خلقی، عصبانیت، گریه، اضطراب و افسردگی آشکار می شود. هیچ داروی مورد تایید FDA برای درمان اختلال شخصیت هیستریونیک وجود ندارد. اما بی نظمی عاطفی ممکن است با داروهای ضد افسردگی، تثبیت کننده های خلق و خو و داروهای ضد روان پریشی موقتا تسکین یابد. داروهای ضد افسردگی شامل دسیپرامین، فلوکستین، آمی تریپتیلین و فلووکسامین هستند. تثبیت کننده های خلقی شامل لاموتریژین، کاربامازپین، توپیرامات، والپروات و لیتیوم است.

تحقیقات نشان داده است که داروهای ضد روان پریشی مانند ریسپریدون، آریپیپرازول، اولانزاپین و هالوپریدول در تسکین بی نظمی عاطفی مفید بوده اند. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک ممکن است با کنترل تکانه و تنظیم رفتارهای خود دست و پنجه نرم کنند. آزمایشات بالینی نشان داده است که تثبیت کننده های خلقی به طور خاص می توانند این علائم را دهند. در نتیجه فرد می تواند برای درمان اقدام کند.

تفاوت با سایر اختلال ها

اختلال شخصیت هیستریونیک نباید با اختلال شخصیت خودشیفته، اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت وابسته ، اختلالات روانتنی و اختلال اضطراب بیماری اشتباه گرفته شود. مانند اختلال شخصیت هیستریونیک، بیماران مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته ترجیح می دهند در مرکز توجه باشند. با این حال، بیماران مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته خواهان توجهی هستند که ناشی از تحسین یا احترام باشد. در حالی که افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک به نوع توجه اهمیتی نمی دهند.

بیماران مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک به لحاظ تجربه احساسات شدید مشابه بیماران مرزی هستند. با این حال، بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی معمولاً خود را دوست ندارند.

تفاوت اختلال شخصیت هیستریونیک با اختلال شخصیت وابسته را نیز باید در نظر گرفت. زیرا هر رو بیمار ترجیح می دهند در اطراف دیگران باشد. با این حال، بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وابسته تمایل بیشتری به اطاعت دارند و رفتار آنها بیشتر مهار می شود زیرا آنها درگیر ترس از طرد شدن هستند.

تفاوت اختلال روانتنی و اختلال اضطراب بیماری نیز باید در نظر گرفته شود. زیرا بیماران مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک ممکن است از علائم و شکایات جسمی برای جلب توجه دیگران استفاده کنند.

آیا اختلال شخصیت نمایشی درمان می شود؟

برای اختلال شخصیت هیستریونیک صرفا می توان به رواندرمانی های بلند مدت امیدوار بود. بسیاری از افرادی که تحت رواندرمانی قرار می گیرند می توانند زندگی مفید و پرباری داشته باشند. بیمارانی که در درمان شرکت می کنند نتایج مثبتی نشان داده اند. زیرا در مورد وضعیت خود و عملکرد بهینه اجتماعی و شغلی بینش به دست می آورند. اگر افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی تحت درمان قرار نگیرند. ممکن است در محل کار و روابط اجتماعی یا عاشقانه با مشکلاتی روبرو شوند.

دکتر رامین علوی نژاد