درمان وسواس فکری و عملی

درمان وسواس فکری یا عملی نتایج معنی داری به همراه داشته است. نوع درمان پیشنهادی، به میزان تاثرپذیری زندگی شما از وسواس بستگی دارد. وقتی جریان و محتوای فکر شکل وسواس گونه پیدا می کند، فرد ناراحتی، اضطراب و رفتارهای جبرانی همانند شستن یا شمردن را تجربه می کند.

در بعضی افراد مبتلا به وسواس باورهای ناسازگار را به عنوان محرک های برانگیزاننده وسواس معرفی کرده اند. در این شرایط درمان های شناختی گزارش های امیدوار کننده از کاهش وسواس ارائه کرده اند. اما در بسیاری از موارد تجربیات آسیب زای گذشته به عنوان دلائل اصلی وسواس در نظر گرفته می شود. با در نظر گرفتن این تبئین، روان درمانی های تحلیلی مثل روانکاوی گام های موثری در بهبود این بیماری برداشته است. یک دکتر روانشناس خوب برای درمان وسواس بهترین درمان را برای شما در نظر می گیرد.

بهترین روانشناس برای درمان وسواس

بهترین روانشناس برای درمان وسواس از رواندرمانی های تحلیلی بلند مدت استفاده می کند. روان تحلیلی می تواند نتایج معنی داری به همراه داشته باشند. چراکه فرد دارای شخصیت وسواسی ممکن است برای همکاری کردن به سختی تلاش کند اما به طور پنهان در مقابل تلاش درمانگر برای کشف دنیای درونی او مقاومت کند. با پیشرفت های اخیر در زمینه تکنولوژی، خدمات مشاوره آنلاین روانشناسی دسترسی به درمان های موثر را هموار کرده است.

در ادامه این مقاله موارد زیر مرور می شوند:

• وسواس و سایر مشکلاتی که در زیرمجموعه آن قرار می گیرند
• دو نوع درمان اصلی
• وسواس فکری
• وضعیت­های جسمی افراد مبتلا به اختلال وسواس
• الگوهای ارتباطی در افراد دارای وسواس
• اولین رویارویی های درمانی با وسواس
• فهم و دانش امروزی از وسواس
• آیا وسواس مانعی برای تجربه موفقیت است؟
• شخصیت های وسواسی
• تشخیص وسواس
• یک مثال بالینی از وسواس
• درمان وسواس

درمان وسواس و سایر مشکلات مرتبط

طیف اختلالات وسواس در راهنمای تشخیصی اختلالات روانشناختی شامل:

• اختلال خود زشت انگاری بدن (BDD) می­شود که در آن تمرکز بر نقائص جسمی اغراق شده یا خیالی است
• اختلال احتکار که محتوای فکر وسواسی و رفتارهای اجباری پی­آیند آن مرتبط با جمع آوری اشیائی بدون ارزش یا ارزشهای احساسی است که نتوان از آنها دل کند (مثل روزنامه های قدیمی، رسید، زباله)
• و اختلال تریکوتیلامانیا و خراش پوست؛ تمایل وسواسی به کندن مو و پوست است و به حدی تکرار می­شود که موجب از دست دادن مو یا زخم­های قابل مشاهده و گاهی خونریزی می­شود. پویش­های روانی زیربنایی این دو تشخیص آخری ممکن است متفاوت از عوامل زیربنایی اختلالات وسواس اجباری باشد.

دو نوع درمان اصلی وسواس

1. درمان روانشناختی – یک نوع از درمان است که به شما کمک می کند تا با ترس ها و اجبارهای فکری خود مواجه شوید و به تعادل فکری بدون اجبار و فشار دست یابید.
2. درمان بوسیله دارو – معمولا یک نوع از داروهای ضدافسردگی است که با ایجاد تعادل شیمیایی در مغز به شما کمک می کند.

ممکن است بسیار از افرادی که از وسواس رنجمی برند به دنبال جدیدترین درمان وسواس باشند. پژوهش های علمی همواره در حال مطالعه و آزمایش درمان های روانشناختی هستند. درمان های کلاسیک ممکن است ارزیابی مجدد شوند و همچنین درمان های نسل سوم در حال بازکردن جای خود در میان سایر درمان های قدیمی تر هستند. لازم به ذکر است که درمان های تحلیلی کلاسیک می توانند همچنان خط اول درمان به حساب می آیند.

وسواس فکری

وسواس فکری ناتوانی در کنترل افکار و تصاویر تکرار شونده است. این روند فکری تا حدودی باعث پریشانی می شود. افکار وسواسی، مرتبط با شبکه پیچیده ای از حواس، احساسات و رفتار هستند. تفکر وسواسی می تواند انطباقی باشد؛ با چهارچوب بندی مجدد آن بر مبنای اهداف سالم و مشکلات واقعی که راه حل های دردسترسی دارند. اما این فرایند برای برخی افراد ممکن است با شکست مواجه شود. در این حالت نیمه تاریک تفکر وسواسی یعنی نشخوار فکری، اختلال وسواس و نگرانی وسواس گونه ممکن است شکل بگیرد. نشخوار فکری بر رویدادهای گذشته تمرکز دارد. نوعی فکرمشغولی با اشتباهات، شکست ها و فقدان ها است.

درمان وسواس فکری بسته به شدت آن می تواند کوتاه یا بلندمدت باشد. اگر وسواس در شما شدت یافته باشد به دروه هایی از درمان بلندمدت روانشناختی، دارودرمانی یا ترکیبی از هردو نیاز خواهید داشت. این درمان ها می توانند بسیار اثربخش باشند و در پژوهش های علمی مختلف نتایج مثبتی به همراه داشته اند. همیچنین یک مشاوره خانواده می تواند در زمینه مشکلات خانوادگی بسیار موثر باشد.

وضعیت­های جسمی افراد مبتلا به اختلال وسواس

بیماران دارای OCD اغلب دارای بیش برانگیختگی و اضطراب جسمی هستند. در آنهایی که وسواس آلودگی و اجبارهای شدید تمیزکردن/ شستشو دارند مشکلات سلامت (مثل عفونت، مشکلات پوستی) بخاطر شستشوی افراطی شایع است. برخی افراد مبتلا بخاطر خستگی یا بی­قراری شکایت دارند. علاوه براین حتی اگر این وضعیت دقیقا جسمی نباشد تا حدودی اختلالی حرکتی است، باید خاطر نشان کرد که بیماران دارای وسواس اجباری تیک­های حرکتی را به طور همزمان دارند.

الگوهای ارتباطی در افراد دارای وسواس

وسواس ها و اجبارها می­ توانند به شدت کیفیت زندگی را با مختل کردن کارکرد ارتباطی و اجتماعی تحت تاثیر قرار دهند. در موارد شدید آنها خود را به زندگی قرد تحمیل کرده و مسب انزوای اجتماعی می­شوند. به طور کل، افراد مبتلا در صورت امکان کنترل شریک خود تمایل دارند در رابطه باقی بمانند. آنها همچنین ممکن است افرادی را انتخاب کنند که درباره علائم آنها به طور فعال اطمینان بخشی می­دهند یا در آئین­های اجباری آنها را همراهی می­کنند.

اولین رویارویی های درمانی با وسواس

در اولین رویارویی ها با وسواس کلاسیک سه موضوع اصلی پرخاشگری، مسائل جنسی و مقدسات کلیسای آن زمان مطرح بود؛ در آن زمان به محتوی افکار اهمیت داده می شد. با پیشرفت علم روانشناسی درباره وسواس، درکنار محتوا به معنای افکار نیز توجه شد. این موضوع در اثربخشی درمان های وسواس نقش موثری داشت. یک گام موثر دیگر درباره معنای افکار، گزارش سالکوفسکی از نفوذ مسئولیت یا همان اجبار برای مسئولیت بود.

فهم و دانش امروزی از درمان وسواس

دانش انسان درباره وسواس و راه های درمان آن همچنان در حال پیشرفت است، امروزه فهم روانشناسان از وسواس ارتقاء یافته و فقط کاهش علائم یا کنترل روند فکر، موضوع درمان آنها نیست. باید توجه داشت که ارزیابی و تشخیص  باید در سایه فهم افراد انجام پذیرد، چراکه وسواسی که به ظاهر یک سری افکار تکرار شونده هستند ممکن است برای خود فرد سخت و غیرقابل تحمل باشد. بنابراین برای درمان به موقع تردید نکنید. ممکن است موانعی برای درمان وسواس در زندگی داشته باشید. درنتیجه می توانید از خدمات آنلاین استفاده کنید. در غیر اینصورت می توانید به یک بهترین روانشناس در تهران یا سایر شهرها (بسته به محل سکونت) مراجعه کنید.

آیا وسواس مانعی برای تجربه موفقیت است؟

خصیصه اصلی وسواسی- اجباری وقوع مکرر افکار وسواسی یا اعمال اجباری است با شدتی قابل ملاحظه که زمان بر هستند و عملکرد فرد را مختل میکند.  افکار وسواسی پیوسته موجب پریشانی بیمار می شوند و فرد مبتلا با تلاش ناموفق، درصدد مقابله با آن ها برمی آید. اعمال یا آیین های وسواسی به صورت رفتارهایی کلیشه ای درمی آیند که بیمار مدام آن ها را تکرار می کند. این اعمال ماهیتا لذتبخش نبوده و مفید نیستند. علایم خودکار اضطراب غالبا وجود دارند. این اختلال در طول تاریخ، دامنگیر تعدادی از انسان ها بوده است. جان بانیان (Bunyan) و چارلز داروین (Darwin) از جمله افراد مشهوری به شمار می روند که در گذشته مبتلا به این اختلال فلج کننده بوده اند.

شخصیت های وسواسی

افراد با شخصیت وسواس اجباری به لحاظ هیجانی محدود و کنترل شده هستند. آنها ترجیح می دهند طوری رفتار کنند که گویی هیجانات نامربوط هستند و بوسیله سختگیری، ائتلاف گری و توجیه سازی در مقابل هیجانات و امیال دفاع می­کنند. آنها تمایل دارند به طور افراطی درباره قوانین، شیوه­ها، دستورات، سازمان بندی ها و برنامه­ ها نگران باشند، در کار و تولید افراط به خرج می­دهند به طوری که به اوقات فراغت و روابط آنها آسیب وارد می­شود.

آنها از دفاع توجیه سازی استفاده می کنند و تمایل دارند خود را منطقی، واقع گرا و غیر هیجانی ببیند. اگر از آنها پرسیده شود چه احساسی دارند در پاسخ، افکار خود را بیان می­کنند. آنها سعی می­کنند به طور انتزاعی فکر کنند یا در مقابل با جزئیات فکر مشغولی پیدا می کنند. زیر لایه بیرونی سازمان یافته و منظم خود آنها با موضوع کنترل گری فکر مشغولی دارند، و بین برآورده کردن انتظارات دیگران (که منجر به خشم و شرم می­شود) و یا تمرد از آنها (که منجر به ترس و اضطراب ناشی از تلافی می­شود) درچار تعارض می­شوند. در وسواس فکری یا عملی سخت گیری، نظم طلبی و توجیه سازی از آنها در مقابل تعارض زیربنایی و هیجانات برخواسته دفاع می­کند.

وسواس و کنترل گری

افراد دارای شخصیت وسواس اجباری توصیف ریچ (1933/1972) را یادآوری می­کنند. او آنها را ماشین های زنده ای خواند که مراقبین انتظار رشد بیشتر از سن آنها را داشته اند. آنها بیان اکثر احساسات را ناپختگی می­دانند، برای منطقی بودن ارزش بیش از حدی قائلند و اگرمتوجه شوند رفتار کودکانه­ای انجام داده­اند دچار احساس حقارت می­شوند. فقط زمانی که هیجانی قابل دفاع باشد یا به لحاظ اخلاقی قابل توجیه، مثل خشمی نیکوکارانه، آن را می­پذیرند.

تشخیص وسواس

تشخیص وسواس یک فرایند مهم و حساس است. چراکه علائم آن ممکن است در افسردگی، اضطراب یا سایر مشکلات روانشناسی نیز مشاهده شود. همچنین ممکن است درمان افسردگی نیز در کنار درمان وسواس ضروری باشد.

تشخیص وسواس یا به طور کل تشخیص مشکلات روانشناختی با آزمایش های عینی مثل عکسبرداری یا آزمایش خون انجام نمی شود. بهتر است تشخیص گذاری توسط متخصص سلامت روان و در محیط کلینیکی انجام پذیرد. بنابراین نقش یک متخصص در تشخیص گذاری از اهمیت بالای برخوردار است. در این فرایند از مصاحبه های ساختار یافته بالینی و پرسشنامه های دارای اعتبار توسط دکتر روانشناس مورد استفاده قرار می گیرند. شدت علائم و مدت حضور آنها در تشخیص گذاری مورد توجه قرار می گیرند.

وسواس عملی شامل:

• شستشو
• چک کردن
• نظم و تقارن وغیره

وسواس فکری شامل:

• افکار یا تصاویری می شود که به طور اجباری در ذهن می آیند
• شمارش
• تکرار برخی کلمات

تجربه درمان وسواس فکری

یک مرد 33 ساله بعد از اخراج به دلیل تاخیر در انجام قراردادها، برای تجربه درمان وسواس فکری به درمانگر مراجعه می­ کند. او نسبت به آینده خود بسیار نگران بود و نه تنها درباره پیدا کردن شغلی دیگر بلکه درباره آینده رابطه ازدواج خود نیز بد بین بود: همسر وی به خاطر چیزی که در رابطه با شوهرش مانیا می­ نامید کم تحمل شده بود.

وقتی درباره این موارد از او سئوال شد جواب داد “چیز جدی نیست. من فکر می­کنم بسیاری از افراد مثل من رفتار می­کنند. در بیرون مواد آلوده کننده زیادی وجود دارد و من مراقبت ویژه­ای از دست­ها و لباس­هایم به عمل می­آورم. من دست­هاین را بیش از 30 بار در روز می­شویم و غالب اوقات میز و رایانه خود را بوسیله شوینده­های مخصوص از گردو خاک و جرم تمیز می­کنم. می­دانم این کارها وقت من را می­گیرند اما برای جلوگیری از آلودگی و بیماریها ضروری است.

مشاوره درمان وسواس فکری

وسواس به خودی خود بهبود نمیابد. تلاش برای کنترل و نادیده گرفتن وسواس ها تاثیر ماندگاری در کاهش آنها نخواهند داشت بلکه ممکن است استرس های مزمنی نیز به زندگی فرد اضافه شود. بهتر است قل از مزمن شدن آن برای درمان اقدام کنید. خوشبختانه این روزها درمان وسواس با موفقیت های قابل توجهی همراه است.

درمان های مواجهه ای و بازدارنده پاسخ (EX/RP) از جمله درمان های تاثیرگذار می باشند. با پیشرفت دانش رواندرمانی سایر رویکردها برای نیز معرفی شدند. یکی از این درمان ها، گروه درمانی است. در گرو درمانی موضوعات شناخته شده در وسواس از قبیل تنهایی، شرم، خجالت و انزوا کاهش میابند. مشاهده سایر افراد با مشکلات مشابه در گروه باعث شکل گیری شبکه ای حمایتی و افزایش عزت نفس می شود.

درمان شناختی وسواس

رفتار درمانی شناختی بر نقش پردازش های شناختی نادرست در شکل گیری و تدام این اختلال تأکید کرده است. در این رویکرد وسواس به عنوان افکار، تصاویر ذهنی و تکانه های ناخواسته و مزاحم تعریف شده است. محتوای آن می تواند شامل وسواس آلودگی، آسیب رسانی به خود و دیگران، رفتارهای غیرقابل پذیرش از نظر اجتماعی، وسواس های جنسی و وسواس نظم و ترتیب یا شمارش باشد.

همچنین پیش گیری از وسواس به میزان شناخت فرد از خود و تعیین در موقعیت های زندگی او وابسته است. مهم ترین تدابیر درمانی ذکر شده در این رویکرد شامل رویارویی و جلوگیری از پاسخ است. طی آن، درمانگر به شناسایی افکار خودکار منفی فرد پرداخته و با ایجاد تغییر در نظام شناختی و اعتقادی او و استفاده از فنون شناختی و رفتاری به درمان وی می پردازد.

سایر اولویت های درمان وسواس در زیر مرور می شود. قابل توجه است که برای افراد متاعل مشاوره ازدواج خوب در تهران یا سایر شهرها نیز می تواند بسیار کمک کننده باشد. چراکه روابط بین فردی می توانند بر نتایج درمان های فردی تاثیرگذار باشند.

• روانکاوی
• رواندرمانی روانپویشی کوتاه مدت
• درمان های بین فردی
• رواندرمانی های حمایتی
• درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
• دارودرمانی

درمان وسواس از نظر فروید

بخش اعظم قرن بیستم با نظریه های روانکاوانی به تلاش برای فهم و درمان وسواس پرداخت. فروید اولین بار در سال 1894 میلادی دیدگاه خود را از وسواس به عنوان “یک دفاع روانشناختی نوروتیک” مطرح کرد. او تعارض های درون روانی که منبع جنسی دارند و مرتبط با جریان یافتن و یا مسدود شدن انرژی هستند را مطرح ساخت. او با نظریه ضعف ذاتی “ایگو” که پیر جانت آن را برای فهم وسواس مطرح کرده بود مخالفت کرد.

درمان وسواس فکری با روانکاوی

طبق نظریه روانکاوی، وسواس و اجبار منعکس کننده پاسخ های ناسازگار به تعارض های  حل نشده از مراحل اولیه رشد روانشناختی است. علائم وسواس نماد مبارزه ناخودآگاه بیمار برای کنترل تکان هایی است که در سطح آگاهی غیرقابل قبول می باشند. برای درمان روانکاوی می توانید از یک روانکاو خوب در تهران استفاده کنید. برای دریافت نوبت مشاوره روانشناسی حضوری می توانید کلینیک روانشناسی در تهران استفاده فرمائید.