تفکر انتقادی
توانایی تفکر انتقادی نیاز به تفکری بالاتر از توانایی صرفاً به خاطر آوردن اطلاعات دارد. تعاریف تفکر انتقادی، عناصر آن و فعالیت های مرتبط با آن، ادبیات روانشناسی چهل سال گذشته را پر کرده است. تفکر انتقادی را نمی توان صرفا به عنوان توانایی برای پرسش توصیف شده است. تصدیق و آزمایش مفروضات قبلی برای تشخیص ابهام؛ بررسی، تفسیر، ارزیابی، استدلال و تأمل و تصمیم گیری آگاهانه برای شفاف سازی، بیان و توجیه مواضع نیز از اجزاء تفکر انتقادی هستند.
یک تعریف جامع و مختصر از تفکر انتقادی
تفکر انتقادی فرآیند ذهنی منضبط مفهوم سازی، بکارگیری، تجزیه و تحلیل، ترکیب، و ارزیابی اطلاعات جمع آوری شده به منظور راهنمای باور و عمل است.
تفکر انتقادی عمل تجزیه و تحلیل واقعیت ها برای درک کامل یک مشکل یا موضوع است. فرآیند تفکر انتقادی معمولاً شامل مراحلی مانند جمع آوری اطلاعات و داده ها، پرسیدن سؤالات متفکرانه و تجزیه و تحلیل راه حل های ممکن است. به عنوان مثال، اگر نیاز به حل تعارض بین دو نفر از اعضاء خانواده را دارید، از تفکر انتقادی برای درک ماهیت تعارض و اقداماتی که باید برای حل این وضعیت انجام دهید استفاده خواهید کرد. همچنین برخی مواقع مشاوره خانواده در این زمینه می تواند کمک کننده باشد.
تفکر انتقادی چگونه است؟
متفکران انتقادی به جای پذیرش، ایده‌ها و مفروضات را به زیر سؤال می‌برند. آنها همیشه به دنبال تعیین این هستند که آیا ایده‌ها، استدلال ها و یافته ها نمایانگر کل تصویر موجود هستند یا خیر.
متفکران انتقادی به جای شهود یا غریزه، مسائل را به طور سیستماتیک شناسایی، تجزیه و تحلیل و حل می کنند.
فردی با مهارت های تفکر انتقادی می تواند:
پیوندهای بین ایده ها را درک کنید.
اهمیت و ارتباط استدلال ها و ایده ها را تعیین کنید.
استدلال ها را بشناسد، بسازد و ارزیابی کنید.
ناسازگاری ها و اشتباهات در استدلال را شناسایی کند.
با مشکلات به روشی منسجم و سیستماتیک برخورد می کند.
در مورد توجیه مفروضات، باورها و ارزش های خود تأمل می کنند.
تفکر انتقادی عبارت است از اندیشیدن در مورد چیزها به طرق خاصی تا در شرایطی که متفکر از آن آگاه است به بهترین راه حل ممکن برسد. به زبان روزمره تر، روشی است برای تفکر در مورد هر چیزی که در حال حاضر ذهن شما را به خود مشغول کرده است تا به بهترین نتیجه ممکن برسید.
مهارت هایی که برای تفکر انتقادی نیاز دارید
مهارت هایی که ما برای اینکه بتوانیم انتقادی فکر کنیم، متنوع هستند و شامل مشاهده، تحلیل، تفسیر، تأمل، ارزیابی، استنتاج، توضیح، حل مسئله و تصمیم گیری می شوند.
به طور خاص باید بتوانید:
درباره یک موضوع به صورت عینی و پرسشگرانه فکر کنید.
استدلال های مختلفی را که در رابطه با یک موضوع خاص وجود دارد، مرور کنید.
دیدگاه ها را ارزیابی کنید تا مشخص کنید چقدر قوی یا معتبر هستند.
هر نقطه ضعف یا منفی که در شواهد یا استدلال ها وجود دارد را بشناسید.
توجه داشته باشید که چه پیامدهایی ممکن است پشت یک استدلال وجود داشته باشد.
برای استدلالی که می‌خواهید بیان کنید، ساختار و شواهد نیز ارائه کنید.
فرآیند تفکر انتقادی
باید توجه داشته باشید که هیچ یک از ما همیشه انتقادی فکر نمی کنیم. گاهی اوقات ما تقریباً به هر شکلی فکر می کنیم، به جز انتقادی. برای مثال زمانی که خودکنترلی ما تحت تأثیر خشم، غم یا شادی قرار می گیرد یا زمانی که احساس می کنیم کاملاً “خونسرد” هستیم.
از سوی دیگر، خبر خوب این است که در بیشتر مواقع می‌توانیم یاد بگیریم که توانایی تفکر انتقادی خود را با توسعه مهارت های ارتباطی و به کارگیری آنها برای همه مشکلاتی که خود را نشان می‌دهند، بهبود بخشیم. .
هنگامی که تئوری تفکر انتقادی را درک کردید، بهبود مهارت های تفکر انتقادی، مستلزم تمرین است. این تمرین ساده را امتحان کنید تا به شما در شروع تفکر انتقادی کمک کند. به چیزی فکر کنید که اخیراً کسی به شما گفته است.
سپس سوالات زیر را از خود بپرسید:
چه کسی آن موضوع را مطرح کرده است؟
کسی که او را میشناسی؟ کسی موقعیت خاصی دارد؟ یا مهم نیست چه کسی موضوع مورد نظر را مطرح کرده است ؟
چه موضوعی را مطرح کرده اند؟
آیا آنها وقایع یا نظرات خود ارائه کردند؟ آنها همه واقعیت را ارائه کردند؟ چیزی را نادیده نگرفته اند ؟
کجا موضوع را مطرح کردند؟
در محلی عمومی بود یا خصوصی؟ آیا افراد دیگر فرصتی برای پاسخ دادند داشتند؟
چه زمانی گفتند؟
قبل، حین یا بعد از یک رویداد مهم بود؟ آیا زمان بندی به طور کل اهمیتی دارد؟
چرا گفتند؟
آیا آنها دلیل پشت نظر خود را توضیح دادند؟ آیا آنها در تلاش بودند تا کسی را خوب جلوه دهند یا بد؟
چطور موضوع را مطرحح کردند؟
آیا آنها خوشحال بودند یا ناراحت، عصبانی یا بی تفاوت؟ توانستی بفهمی چ هیجانی در موقعیت غالب بود ؟
هدف خود را مشخص کنید
یکی از مهم ترین جنبه های تفکر انتقادی این است که هدف خود را مشخص کرده باشید. سپس بر اساس احتمالات موجود تصمیم بگیرید.
هنگامی که هدف را برای خود روشن کردید، باید از آن به عنوان نقطه شروع در تمام موقعیت‌های آینده که نیاز به تفکر و احتمالاً تصمیم گیری بیشتر دارند، استفاده کنید. در صورت نیاز، همکار، خانواده یا اطرافیان خود را از قصد خود برای پیگیری هدف آگاه کنید. سپس باید خود را منضبط کنید تا در مسیر حرکت کنید.
با این حال، چیزهایی وجود دارد که مانع از یک تصمیم گیری ساده می شود. همه ما طیف وسیعی از دوست داشتن ها و دوست نداشتن ها، رفتارهای آموخته شده و ترجیحات شخصیتی را با خود حمل می کنیم که در طول زندگی ما ایجاد شده اند. آنها نشانه های انسان بودن هستند. مهم است که از این ویژگی های شخصیتی، ترجیحات و سوگیری ها آگاه باشیم. هنگام بررسی گام های احتمالی بعدی، چه در مرحله بررسی قبل از اقدام باشند و چه به عنوان بخشی از بازنگری ناشی از موارد غیرمنتظره، آنها را در نظر بگیرید. درنتیجه آماده رویارویی با موانع پیش بینی نشده برای ادامه پیشرفت خواهید بود.
هر چه بیشتر از خودتان، نقاط قوت و ضعف خود آگاه باشید، احتمال بیشتری وجود دارد که تفکر انتقادی شما سازنده باشد.
مزیت آینده نگری در تفکر انتقادی
شاید مهمترین عنصر تفکر انتقادی آینده نگری باشد. تعداد تصمیمم گیری هایی که فاجعه بار می شوند بسیار اندک هستند. با این حال، تصمیم گیری ما به احتمال زیادتری منجر به موفقیت خواهد شد، اگر وقتی به یک نتیجه آزمایشی می رسیم، مکث کنیم و تأثیر آن را بر افراد و فعالیت های اطراف خود در نظر بگیریم.
4 مهارت تفکر انتقادی
در اینجا پنج مهارت متداول و تاثیرگذار تفکر انتقادی وجود دارد که می‌توانید از آنها استفاده کنید. درصورتی که بعد از مطالعه این مقاله نیاز به مشاوره روانشناسی داشتید، زمان را از دست ندهید و به بهترین روانشناس تهران مراجعه بفرمائید.
1. مشاهده
مهارت های مشاهده ای نقطه شروع تفکر انتقادی است. افرادی که مراقب هستند می توانند به سرعت یک مشکل جدید را حس کرده و شناسایی کنند. کسانی که در مشاهده مهارت دارند همچنین می توانند درک کنند که چرا ممکن است چیزی مشکل ساز باشد. آنها حتی ممکن است بتوانند بر اساس تجربیات خود پیش بینی کنند که چه زمانی ممکن است مشکلی پیش از وقوع اتفاق بیفتد.
با کاهش سرعت پردازش اطلاعات و توجه بیشتر به محیط اطراف، مهارت های مشاهده خود را بهبود بخشید. می‌توانید تکنیک‌های تمرکز حواس، یادداشت برداری یا گوش دادن فعال در حین و خارج از کار را تمرین کنید تا آنچه را که می‌شنوید یا می بینید به‌طور کامل بررسی کنید. سپس، در نظر بگیرید که آیا متوجه روندهایی در رفتار، تراکنش ها یا داده هایی می شوید که ممکن است برای شما مفید باشد.
2. تجزیه و تحلیل
هنگامی که یک مشکل شناسایی شد، مهارت های تحلیلی ضروری می شود. توانایی تجزیه و تحلیل و ارزیابی مؤثر یک موقعیت شامل دانستن اینکه چه حقایق، داده ها یا اطلاعاتی در مورد مشکل مهم هستند. این همچنین اغلب شامل جمع‌آوری اطلاعات بی‌طرفانه و پرسیدن سؤالات مرتبط در مورد داده‌ها برای اطمینان از صحت آنها می‌شود.
با کسب اطلاعات جدید، مهارت های تحلیلی خود را بهبود بخشید. به عنوان مثال، ممکن است کتابی در مورد مفهومی که با آن ناآشنا هستید بخوانید یا در یک کلاس ریاضی آنلاین شرکت کنید تا خود را به فکر کردن به روش‌های جدید و در نظر گرفتن ایده‌های جدید تشویق کنید. انجام این کار می تواند به شما کمک کند تا مهارت هایی را برای تفسیر اطلاعات جدید و تصمیم گیری منطقی بر اساس تجزیه و تحلیل انتقادی ایجاد کنید.
3. استنباط
استنباط مهارتی است شامل نتیجه گیری درباره اطلاعاتی که جمع‌آوری می کنید و ممکن است شما را ملزم به داشتن دانش یا تجربه خاص کند. وقتی استنباط می کنید، به این معنی است که بر اساس اطلاعات محدود پاسخ هایی را ایجاد می کنید.
مهارت های استنباطی خود را با تمرکز بر حدس زدن های آگاهانه به جای نتیجه گیری سریع، بهبود بخشید. این امر مستلزم کاهش سرعت پردازش اطلاعات است.
4. حل مسئله
پس از شناسایی و تجزیه و تحلیل یک مشکل و انتخاب راه حل، مرحله نهایی اجرای راه حل است. حل مسئله اغلب به تفکر انتقادی نیاز دارد.
مهارت های حل مسئله را با تعیین اهداف و دست آوردن دانش بیشتر در زمینه موجود بهبود بخشید. حل مسئله معمولاً آسانتر می شود اگر درک جامعی از ماهیت مشکل داشته باشید. مشاهده چگونگی حل مشکلات اطرافیان نیز می تواند مفید باشد. به تکنیک های آنها توجه داشته باشید و در مورد فرآیند آنها سؤال بپرسید. برای رزرو نوبت روانشناس به صفحه اصلی سایت مراجعه فرمائید.
